W poniedziałek, 16 grudnia Komisja Europejska przyjęła pakiet „Shift2Rail”, zapoczątkowując nową inicjatywę partnerstwa publiczno-prywatnego, która ma bez mała 1 mld euro do zainwestowania w badania i innowacje, aby osiągać zwiększenie udziału pasażerów i ładunków europejskich kolei wobec innych form transportu. Kolej jest jedną z najbardziej wydajnych i przyjaznych dla środowiska form transportu, niemniej jak do tej pory odpowiada ona jedynie za 10 % ogółu przewożonych w roku towarów i 6 % pasażerów.
- Jeśli chcemy powiększać liczbę pasażerów i ładunków przewożonych koleją w Europie, nasze koleje muszą oferować lepsze i bardziej konkurencyjne usługi, przyciągając większą liczbę konsumentów. Aby tak się stało, kolej wymaga głębszej innowacji. Partnerstwo publiczno-prywatne to prawdziwy przełom, który pozwoli zadziałać stymulująco na innowacyjność, co zmniejszy koszty połączeń kolejowych, zwiększając ich przepustowość, w dążeniu do zapewnienia bardziej dogodnych usług budzących zaufanie pasażerów - uważa odpowiedzialny za transport wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Siim Kallas.
Według europejskiej komisarz ds. badań, innowacji i nauki Máire Geoghegan-Quinn - „Dzięki połączeniu środków publicznych z kapitałem prywatnym tego sektora, nasze inwestycje pozwolą na przeobrażenie kolei, przez wypracowanie nowych rozwiązań i technologii strategicznych, umacniając tym samym konkurencyjność europejskiego kolejnictwa, które ma utrzymać pozycję lidera w światowej czołówce. Jest to idealny przykład efektu dźwigni, jaki towarzyszy środkom z budżetu Unii Europejskiej na rzecz wzrostu i zatrudnienia.”
Przenieść transport na nowe tory
„Shift2Rail” jest projektem partnerstwa publiczno-prywatnego. Ma ono zarządzać 7-letnim programem ukierunkowanych prac badawczo-innowacyjnych, służących wsparciu rozwoju i poprawy jakości usług kolejowych w Europie. Ma koordynować opracowanie przełomowych rozwiązań technologicznych i przyspieszyć ich wprowadzenie na rynek.
W ramach inicjatywy „Shift2Rail” Komisja zwiększa ponad trzykrotnie nakłady na rzecz badań naukowych i innowacji w dziedzinie kolei, które osiągną w latach 2014-2020 poziom 450 mln EUR w porównaniu z 155 mln EUR w poprzednim okresie. Uzupełnieniem budżetu będzie dalsze 470 mln EUR z kieszeni branży kolejowej. Konkretne korzyści z tego długoterminowego wspólnego przedsięwzięcia mają nadać potężny impuls innowacji w sektorze kolejowym w porównaniu z poprzednim okresem współfinansowania rozmaitych projektów.
Cele „Shift2Rail” to przede wszystkim: zredukowanie, nawet o 50%, kosztów całego cyklu eksploatacyjnego w transporcie kolejowym (tj. kosztów budowy, obsługi, utrzymania i remontów infrastruktury oraz taboru); wzrost całkowitych mocy przerobowych nawet o 100%; ogólne zwiększenie niezawodności usług – poprawa do 50%, w zależności od segmentu rynku kolejowego.
Badania naukowe i działalność innowacyjna będą ukierunkowane na pięć kluczowych dziedzin:
-
w celu poprawy jakości usług, większy nacisk zostanie położony na opracowanie nowej generacji opłacalnych i niezawodnych pociągów o dużej pojemności;
-
poprawa inteligentnych systemów zawiadowania ruchem i kontroli pozwoli na zwiększenie przepustowości i częstotliwości połączeń kolejowych;
-
zapewnienie niezawodnej infrastruktury, charakteryzującej się wysoką jakością toru pozwalającą na zmniejszenie hałasu, ograniczy koszty i usprawni rozwój inteligentnych metod utrzymania infrastruktury;
-
dla udostępnienia zintegrowanych usług biletowych i systemów planowania podróży przydatne będzie opracowanie innowacyjnych rozwiązań informatycznych oraz usług;
-
w trosce o konkurencyjność transportu kolejowego i dążąc do poszerzenia dostępnych rynków opracowywane będą usprawnienia logistyki i intermodalnego transportu towarów, zbliżające kolej do innych form transportu.
Utworzenie wspólnego przedsięwzięcia kolejowego — partnerstwa publiczno-prywatnego pod nazwą „Shift2Rail” — umożliwi łączenie środków publicznych i prywatnych, co pozwoli na ściślejsze skoncentrowanie zasobów na działalności badawczej niezbędnej do urzeczywistnienia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego oraz do wspierania konkurencyjności sektora kolejowego jako całości, tworzenia nowych miejsc pracy oraz zwiększenia eksportu usług i wyposażenia kolejowego. Udział w realizacji projektu weźmie praktycznie każdy z głównych dostawców branży kolejowej w Europie, nie wyłączając innowacyjnych małych i średnich przedsiębiorstw, co pozwoli przyspieszyć rozwój nowych technologii i wprowadzania ich na rynek. Projekt będzie wymagał zaangażowania przewoźników kolejowych wraz z zarządcami infrastruktury w celu zapewnienia, że działalność badawczą dostosuje się do potrzeb rynku. Do chwili obecnej przedstawiciele branży sprzętu kolejowego: Alstom, Ansaldo STS, Bombardier, Siemens, Thales oraz CAF, jak również zarządcy infrastruktury: Trafikverket i Network Rail, potwierdzili, że każdy z wymienionych podmiotów zamierza wnieść wkład w wysokości co najmniej 30 mln euro na rzecz inicjatywy Shift2Rail (łącznie 270 mln eur).