Zwolnienie z unijnych obowiązków dla terminali towarowych i pozostałej infrastruktury usługowej

Nowe obowiązki

Zgodnie z Rozporządzeniem 2177, od dnia 1 czerwca 2019 roku przy świadczeniu usług w obiektach infrastruktury usługowej (dalej: OIU) zakres obowiązków dla operatorów OIU będzie obejmować m.in.:

· potrzebę dostosowania dokumentacji OIU, a dokładniej treści opisu OIU do warunków przewidzianych w Rozporządzeniu oraz wymóg publikacji opisu OIU, 
· konieczność wdrożenia procedury koordynacyjnej w przypadku kolidujących ze sobą wniosków o dostęp do OIU zarządzanych przez operatora,
· przeprowadzenie, we współpracy z wnioskodawcą, oceny realnych alternatyw umożliwiających świadczenie przedmiotowej usługi na tej samej lub alternatywnej trasie w sytuacji negatywnego wyniku przeprowadzonej procedury koordynacyjnej.

Kogo dotyczy Rozporządzenie 2177

Nowe obowiązki dotyczą co do zasady wszystkich OIU i wszystkich kategorii operatorów, lecz wydaje się, że najbardziej dotknięci mogą nimi zostać operatorzy: 

· terminali towarowych, 
· punktów zaplecza technicznego (czyli de facto przewoźnicy kolejowi), 
· kolejowych stacje paliw, 
· infrastruktury portów morskich.

Uzyskanie zwolnienia może dotyczyć stosowania niektórych lub wszystkich nowych obowiązków nałożonych przez Rozporządzenie 2177.  

Od dnia 1 stycznia 2019 roku operatorzy OIU mogą składać wnioski o zwolnienie z obowiązków nałożonych na nich wspomnianym aktem unijnym. Mając na uwadze rozpoczęcie stosowania rozporządzenia 2177 od 1 czerwca 2019 r., ważne jest, aby wniosek został złożony odpowiednio wcześniej i mógł zostać rozpatrzony przed tą datą.

Jak wystąpić o uzyskanie zwolnienia

Otrzymanie przedmiotowego zwolnienia, które następuje w drodze decyzji Prezesa UTK, jest możliwe jedynie po zakwalifikowaniu się operatora i obsługiwanego przez niego OIU lub świadczonych przez niego usług do jednej ze wskazanych poniżej kategorii:

· OIU lub usługi, które nie mają żadnego strategicznego znaczenia dla funkcjonowania rynku usług transportu kolejowego, w szczególności, jeżeli chodzi o poziom wykorzystania obiektu, rodzaj i wielkość przewozów, na które mogą mieć wpływ oraz rodzaj usług oferowanych w obiekcie,
· OIU lub usługi, które są eksploatowane lub świadczone w warunkach konkurencyjnego rynku, gdzie różni konkurenci świadczą podobne usługi,
· OIU lub usługi, w przypadku, gdy stosowanie Rozporządzenia może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie rynku OIU.

Kryteriami dla zwolnień są zatem: brak strategicznego znaczenia, konkurencyjne środowisko rynkowe oraz negatywny wpływ na funkcjonowanie rynku OIU. 

Z uwagi na to, że niektóre z OIU z pewnością zaliczają się do więcej niż jednej kategorii i każdy OIU ma indywidualny charakter, kluczowe w procedurze otrzymania zwolnienia będzie wykazanie przed regulatorem spełnienia co najmniej jednej z przesłanek. Wniosek o uzyskanie zwolnienia powinien być zatem właściwie i wyczerpująco uzasadniony. Przedstawiona argumentacja stanowić będzie natomiast element decydujący o uzyskaniu zwolnienia.

System zwolnień zaproponowany przez Komisję Europejską wydaje się instytucją niezwykle korzystną z punktu widzenia operatorów OIU i może zredukować formalizm, związany z udostępnianiem OIU. Odnosi się to zwłaszcza do tych operatorów OIU, których obiekty nie mają strategicznego znaczenia dla funkcjonowania rynku transportu kolejowego czy też są położone w środowisku o dużej konkurencyjności rynkowej. 

[1] Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/2177 w sprawie dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług związanych z koleją