Rok 2015 w PKP PLK: Rozmach inwestycyjny

O podsumowanie roku z punktu widzenia zarządcy infrastruktury poprosiliśmy rzeczniczka spółki, Mirosława Siemieńca. Oto najważniejsze wydarzenia z punktu widzenia PKP PLK:

1.    Nowy roczny rozkład jazdy wprowadzony z sukcesem. To nie tylko kluczowe wydarzenie dla kolei w Europie, ale także podsumowanie programu inwestycyjnego.  Nowy rozkład 15/16 to krótsze podróże na 30 trasach (skrócenia czasu przejazdu wahają się od 10 minut do blisko 3 godzin), podniesienie prędkości na ponad 2400 km linii, a także bardziej komfortowa obsługa na stacjach i przystankach.

PLK od nowego rozkładu zapewnia: jeszcze krótsze podróże z Warszawy do Wrocławia i Trójmiasta, szybki przejazd z Warszawy do Łodzi i z Warszawy do Rzeszowa, powrót pociągów na trasę Warszawa – Białystok, a także lepszą infrastrukturę w aglomeracjach i nowe przystanki – w tym wybudowaliśmy 12 nowych.

Rozkład jazdy dostępny łatwo:
Wcześniejsze publikowanie rozkładów (minimum 21 dni ),
Wielość kanałów przekazu (plakaty, Internet, urządzenia mobilne, infolinia, media).

2.    Z myślą o pasażerach

Portal pasażera – łatwiejsze planowanie podróży, wygodne wyszukiwanie połączeń, obserwacja pociągów w czasie rzeczywistym. Na stronie www.portalpasazera.pl każdy może sprawdzić, czy jego połączenie jest realizowane zgodnie z planem i śledzić je na mapie. W przypadku zmian, podane są przyczyny i czas opóźnienia oraz przewidywana godzina przyjazdu na kolejne stacje. Dostępne są również dodatkowe informacje np. o wprowadzeniu komunikacji zastępczej. Wszystkie z ponad 4 tysięcy pociągów pasażerskich uruchamianych każdego dnia, można zobaczyć na mapie z podziałem na poszczególne województwa. Dane na temat pozycji pociągów pobierane są z ich nadajników GPS oraz z systemu sterowania ruchem zarządcy infrastruktury. We wrześniu portal otrzymał nagrodę Lokomotywy Rynku Kolejowego w kategorii „Dla Pasażera”.

3.    Krajowy Program Kolejowy – rząd przyjął program inwestycyjny o wartości 67 mld złotych. KPK to ok. 300 projektów. Ich efektem będzie dalsze skrócenie czasu przejazdu pociągów pasażerskich, poprawa przepustowości linii kolejowych w obrębie aglomeracji i na odcinkach dojazdowych oraz znaczna poprawa warunków dla przewozów towarowych, m.in. dzięki programowi portowemu czy pracach na magistrali węglowej. Do 2023 roku powstanie spójna i nowoczesna sieć połączeń kolejowych, odpowiadających potrzebom przewoźników. Krajowy Program Kolejowy zapewnia finansowanie i sprawne prowadzenie projektów, przy znacznym wsparciu środkami Unii Europejskiej.

W starej perspektywie udało się zmodernizować najważniejsze magistrale, uruchomić Pendolino oraz przyspieszyć pociągi do 200 km/h, a w nowej więcej uwagi poświęcamy przewozom towarów. Stąd w planach PLK są modernizacje najważniejszych ciągów towarowych łączących południe kraju z portami i podniesienie blisko dwukrotnie średniej prędkości pociągów towarowych – do 60 km/h.

4.    PLK jest jednak bardzo dobrze przygotowana do realizacji zadań w nowej perspektywie. Gwarancją sprawnej realizacji założonego planu jest m.in. wprowadzenie przetargów dwustopniowych, czy dodatkowe, poza ceną, kryteria oceny ofert. Takie działania pozwalają zmniejszyć ryzyko ze strony wykonawcy. Obowiązek przygotowania profesjonalnych harmonogramów realizacji projektu oraz efektywniejsze monitorowanie inwestycji  to z kolei działania zarządcy infrastruktury, które gwarantują sprawną realizację i ograniczają opóźnienia.

Sprawne zarządzanie roszczeniami zwiększa kontrolę nad publicznymi pieniędzmi i ogranicza ryzyko niewykorzystania unijnych dotacji. W centrali PLK utworzono pion ds. roszczeń – to prawnicy i inżynierowie z ekspercką wiedzą oraz dedykowane osoby w regionach. Ich zadaniem jest sprawne i rzetelne rozpatrywanie roszczeń według stworzonej i przyjętej procedury zarządzania roszczeniami.

Poszerzenie rynku i  współpraca z wykonawcami. PLK wprowadza nową formę dialogu z uczestnikami procesu inwestycji kolejowych i tworzy radę z udziałem firm i liderów branży kolejowej, którzy podzielą się doświadczeniami w zakresie usprawnienia procesu inwestycyjnego. PLK zabiega także o poszerzenie rynku wykonawców przez aktywną promocję oraz nawiązywanie kontaktów z partnerami zagranicznymi.

5.    Jakość

PLK tworzy w Warszawie Centralne Laboratorium Jakości – jednostka zapewni właściwą realizację inwestycji z nowej perspektywy, wzmocni pion jakości zarządcy infrastruktury. Do tej pory PLK współpracowała z GDDKiA. 16 laboratoriów Generalnej Dyrekcji badało na zlecenie zarządcy infrastruktury próbki pochodzące z terenów objętych inwestycjami. W pierwszym półroczu 2015 roku wykonano 1,5 tysiąca badań jakości, lecz wraz ze wzrostem skali inwestycji, przewidywany jest 10-krotny wzrost liczby badań. Dlatego PLK kupuje 12 mobilnych laboratoriów do kontroli inwestycji (pierwsze dwa już odebraliśmy, kolejne 10 w przyszłym roku) oraz rozbudowuje własny pion jakości – w tym tworzy Centralne Laboratorium Badawczo – Rozwojowe. Właściwa realizacja inwestycji to m.in. ścisła kontrola materiałów, dokumentacji i placów budów. W praktyce oznacza to potrzebę realizacji na bieżąco badań kontrolnych jakości robót i zapewnienie stałego dostępu do laboratoriów. Jedno laboratorium mobilne PLK będzie w stanie wykonać średnio 41 badań dziennie, 12 laboratoriów mobilnych to już 492 badania dziennie.

6.    PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ogłosiły w 2015 roku przetargi na prawie 15 mld zł z nowej perspektywy – tylko kilka z nich jest dofinansowanych  z programu CEF (to np. modernizacja podmiejskiej linii 447 na odcinku Warszawa Włochy – Grodzisk Mazowiecki, czyli  jeden z najbardziej obciążonych ruchem odcinków kolejowych w Polsce) a reszta z POIiŚ (np. ostatnio ogłoszony przetarg na odcinek Otwock – Lublin).

Przykładowe duże przetargi:

W tym roku PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ogłosiły 2 ostatnie przetargi na modernizację linii kolejowej pomiędzy Warszawą a Radomiem, zarządca infrastruktury kończy także remont stacji Radom. Już od połowy grudnia pasażerowie korzystają z 3 wyremontowanych i w pełni wyposażonych oraz dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych peronów.  Po zakończeniu wszystkich prac podróż między tymi miastami najszybszym pociągiem zajmie około 70 minut.

W tym roku PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. ogłosiły wszystkie postępowania na modernizację linii Katowice – Kraków. To ważna trasa leżąca na międzynarodowym korytarzu E30 łączącym Polskę od Niemiec po Ukrainę. Oznacza to, iż zakończona została faza przygotowawcza i cały odcinek Kraków – Katowice wkroczył w fazę realizacyjną. Po zakończeniu prac skróci się czas przejazdu, gdyż pociągi pojadą z prędkością do 160 km/h.

W grudniu PKP Polskie Linie Kolejowe ogłosiły przetarg na modernizację linii kolejowej nr 7 na odcinku Otwock – Lublin. Warte blisko 3,5 mld postępowanie to pierwszy etap modernizacji trasy z Warszawy do Lublina. PLK wyremontują 150 km linii kolejowej, dzięki czemu podróż będzie bezpieczniejsza, szybsza i bardziej komfortowa. Po modernizacji pociągi pojadą tą trasą z prędkością 160 km/h, a czas przejazdu najszybszym pociągiem z Warszawy do Lublina skróci się do 90 minut.
    
Kolejne postępowanie przetargowe o kilkumiliardowej wartości dotyczyło budowy infrastruktury systemu ERTMS/GSM-R na ponad 13 600 km zarządzanych linii. Warunki przetargu pozwalają na składanie ofert nie tylko europejskim dostawcom systemu GSM-R, co gwarantuje dużą konkurencję. PLK zamierzają bezpiecznie pozyskać światową technologię i przeprowadzić cyfrową rewolucję na polskich torach. Do końca 2015 roku sieć GSM-R obejmie swoim zasięgiem ponad 1500 km sieci kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. System wdrażany jest m.in. na linii kolejowej E 30 na odcinku Bielawa Dolna – Legnica – Wrocław – Opole, E65 na odcinku Warszawa – Gdynia,  E 20 Kunowice – Terespol.

7.    Wszystkie projekty PLK złożone w konkursie CEF z unijnym dofinansowaniem

Komisja Europejska pozytywnie oceniła wszystkie wnioski złożone w konkursie CEF, w ramach perspektywy finansowej UE na lata 2014–2020. To ogromny sukces, gdyż PLK otrzymają ponad 7,5 mld zł dotacji na realizację 7 projektów kolejowych.

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. przy wykorzystaniu funduszy z unijnego instrumentu finansowego „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility – CEF) zmodernizują  linii kolejowe o łącznej długości 570 km.
Inwestycje, które zostały zaakceptowane przez Komisję Europejską:

1. Modernizacja trasy Rawicz – Czempiń; ostatni element magistrali Wrocław – Poznań
2. Modernizacja trasy Sadowne – Białystok, ostatni element połączenia Warszawa – Białystok w ramach linii Rail Baltica
3. Modernizacja trasy Sochaczew – Swarzędz, kluczowa część magistrali Warszawa – Poznań
4. Modernizacja trasy Poznań – Szczecin     
5. Modernizacja trasy Warszawa Włochy – Pruszków – Grodzisk Mazowiecki    
6. Modernizacja kolei obwodowej w Warszawie; odcinek Warszawa Gołąbki/Warszawa Zachodnia – Warszawa Gdańska    
7. Budowa wiaduktów drogowych nad CMK

8.    PKP PLK zakłada, że wykorzysta 100 proc. unijnej alokacji. Na koniec listopada było to już 97 procent. 100 proc. środków ze starej perspektywy unijnej 2007-2013 r. to program realny do końca roku. Obecnie, dzięki dużej akcji mobilizacyjnej i intensywnemu nadzorowi inwestycji, do Spółki spływają faktury wykonawców, które pozwolą na wykorzystanie pełnej kwoty alokacji unijnych funduszy. Dzięki podjętym działaniom PLK uratowały prawie 1,5 miliarda złotych zagrożonej unijnej alokacji.

9.    Korytarze towarowe w Polsce

10 listopada PLK uruchomiła oficjalnie dwa międzynarodowe korytarze do sprawnego przewozu towarów koleją: korytarz nr 5 Morze Bałtyckie – Morze Adriatyckie i korytarz nr 8 Morze Północne – Morze Bałtyckie. Stworzenie korytarza towarowego zobowiązuje zarządców infrastruktury do świadczenia usług wysokiej jakości na rzecz przedsiębiorstw kolejowych w międzynarodowym ruchu towarowym.

Korytarz nr 5 Morze Bałtyckie – Morze Adriatyckie połączy polskie porty z portami Morza Adriatyckiego. W jego wdrażanie zaangażowane są: Polska, Czechy, Słowacja, Austria, Słowenia oraz Włochy. Korytarz towarowy nr 8 Morze Północne – Morze Bałtyckie wdrażany jest przez Polskę, Belgię, Holandię, Niemcy, Czechy i Litwę i będzie stanowił łącznik między wschodem i zachodem Europy.

10.    Projekt przejazdowy

Modernizacja ponad 300 przejazdów kolejowo-drogowych na terenie całego kraju. To jedna z największych inwestycji podnoszących bezpieczeństwo i pierwsza w historii polskich kolei. Jej łączny koszt to prawie 400 mln złotych. Polskie Linie Kolejowe konsekwentnie poprawiają bezpieczeństwo w obrębie skrzyżowań linii kolejowych z drogami. W ramach projektów „Poprawy bezpieczeństwa i likwidacji zagrożeń eksploatacyjnych na przejazdach kolejowych” zmodernizowane zostaną 304 przejazdy w 16 województwach.

Przejazdy wyposażane są w urządzenie zdalnej kontroli co sprawia, że każda awaria urządzeń na przejeździe jest sygnalizowana u dyżurnego ruchu. Maszynista, o ewentualnej usterce, jest informowany poprzez wskazania tarcz ostrzegawczych przejazdowych. Na przejazdach instalowane są także urządzenia do monitoringu i rejestracji zdarzeń.

Liczby inwestycji:

393 mln PLN – taki jest koszt realizacji tzw. „projektów przejazdowych”,
304 – tyle przejazdów będzie zmodernizowanych w ramach projektów,
113 – na tylu przejazdach wykonane będą roboty związane z wymianą nawierzchni drogowej,
90 – na tylu przejazdach wykonane będą roboty torowe związane z wymianą nawierzchni toru,
16 – tyle województw zostało objętych inwestycją,
45 – najwięcej przejazdów będzie zmodernizowanych w woj. pomorskim.

11.    Projekt rozjazdowy

Blisko 700 nowych rozjazdów za 600 mln zł. Projekt rozjazdowy to wygodniejsze podróże i sprawniejszy przewóz towarów dzięki likwidacji ograniczeń prędkości, a także płynniejszy ruch pociągów oraz poprawa bezpieczeństwa na sieci kolejowej.

Liczby inwestycji:
601,2 mln PLN brutto – koszt realizacji tzw. „projektu rozjazdowego”,
697 – rozjazdów zostało zamontowanych w ramach projektu,
137 – najwięcej rozjazdów wymieniono w woj. podkarpackim,
30 – km torów zostało wymienionych w ramach inwestycji,
31 – linii kolejowych, na których wymieniono rozjazdy,
14 – województw zostało objętych inwestycją.

12.    Symulator dla dyżurnych ruchu

PLK jesienią uruchomiły program szkoleń na symulatorze dedykowanym dla dyżurnych ruchu. Symulator urządzeń sterowania ruchem kolejowym i łączności – jak fachowo brzmi jego nazwa –  to 4 stanowiska, 7 komputerów, które umieszczone przy ul. Białostockiej 5 w Warszawie w pełni odwzorowują LCS z Mińska Mazowieckiego.
Symulator daje możliwość generowania ok. 40 sytuacji kryzysowych. A szkolenie pozwala doskonalić kwalifikacje dyżurnych i pracowników odpowiedzialnych za bezpieczeństwo ruchu kolejowego. Przećwiczenie kryzysów bez konsekwencji to lepsze przygotowanie i mniej stresu w pracy na odpowiedzialnym stanowisku. Wartość inwestycji przekracza 4,5 mln zł. Ze szkoleń skorzysta ponad 8,6 tys. pracowników PLK odpowiedzialnych za bezpieczne prowadzenie ruchu.

13.    Odlotowe połączenie kolejowe

28 września PLK otworzyły połączenie ze stacji Kraków Główny do nowoczesnego terminalu Kraków Airport. Podróż na tej trasie zajmuje tylko 18 minut. Dodatkowo PLK wybudowały trzy nowe przystanki: Kraków Młynówka, Kraków Zakliki i Kraków Olszanica, które ułatwiają mieszkańcom komunikację w aglomeracji Szybką Koleją Aglomeracyjną. To możliwość przejścia suchą stopą z pociągu wprost do samolotu.

Dzięki inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. pociągi jadą dwa razy szybciej z prędkością do 80 km/h. Modernizacja objęła budowę oraz przebudowę blisko 12 km linii kolejowej od Krakowa Głównego do Krakowa Lotniska oraz jej elektryfikację i modernizację urządzeń sterowania ruchem kolejowym.

14.    Pierwszy pociąg wjechał na dworzec Łódź Fabryczna

Specjalny skład z dziennikarzami, tzw. Express inwestycyjny po raz pierwszy wjechał do podziemnego dworca. Historyczny wjazd był możliwy dzięki intensywnym pracom. Jeszcze w tym roku tę sama trasę pokonają pociągi techniczne. Na stacji kończy się montaż urządzeń sterowania oraz instalacji odpowiedzialnych za sprawne funkcjonowanie i bezpieczeństwo kolosalnego, jednego z najnowocześniejszych obiektów kolejowych w Europie.

Dworzec zostanie udostępniony podróżnym jesienią przyszłego roku. Stanie się częścią multimodalnego węzła komunikacyjnego, który w centrum miasta połączy kolej aglomeracyjną i komunikację miejską, dalekobieżną oraz prywatny transport samochodowy. Wartość całego projektu to 1,75 mld złotych.

15.    Boom w szkołach kolejowych

Ponad tysiąc młodych ludzi rozpoczęło w tym roku naukę na kierunkach kolejowych. Jedna piąta z nich skorzysta z programu stypendialnego ufundowanego przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządca infrastruktury od czterech lat aktywnie współpracuje ze szkołami ponadgimnazjalnymi. Tylko w tym roku na stypendia przeznaczył ponad 600 tys. złotych.

Rośnie zainteresowanie pracą na kolei. Według danych Ministerstwa Edukacji liczba uczniów szkolących się w zawodach kolejowych przez kilka lat podwoiła się. Jeszcze w roku szkolnym 2006/07 w całej Polsce było ich niespełna pół tysiąca. W roku 2014/15 – już ponad tysiąc. Renesans kolejowych szkół to też efekt szerszej dyskusji o reaktywacji szkolnictwa zawodowego. W roku 2014/15 po raz pierwszy od lat do techników i szkół zawodowych poszło więcej uczniów (54 proc.) niż do liceów (45 proc.).