Szanse i zagrożenia dla rozwoju rynku kolejowych przewozów regionalnych były jednym z tematów VII konferencji naukowej, zorganizowanej w listopadzie w Krakowie przez miejscowy oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP.
Do kwestii tej i do problemu usamorządowienia kolejowych przewozów regionalnych nawiązywał bezpośrednio referat dr. Tadeusza Dyra z Politechniki Radomskiej (Wydział Transportu)
Ĺšle skrojony budżet. W pierwszym okresie wdrażania koncepcji regionalizacji przewozów kolejowych przyjęto założenie, że środki finansowe na ich realizację określane będą w ustawie budżetowej.
W kolejnych ustawach budżetowych przyjmowano, że na dofinansowanie kolejowych przewozów regionalnych przeznaczana będzie kwota 300 mln zł, przy czym 10%. tej kwoty musiano wydatkować na zakup taboru kolejowego. Tak niski jego poziom uniemożliwiał samorządom województw zawieranie umów na realizację przewozów, wskutek czego mogły one dofinansowywać tylko część pociągów regionalnych. Dopiero zmiana systemu finansowania przewozów regionalnych w oparciu o ustawę z 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego spowodowała znaczący wzrost środków na organizację przewozów regionalnych. W 2004 r. samorządy wydały na ten cel 174,6 mln zł, co w porównaniu z rokiem 2003 oznacza wzrost o 70%. Wielkość ta powiększała się także w kolejnych latach, by w roku 2007 osiągnąć ponad trzykrotny wzrost.
Składy szynowych weteranów. W Polsce ponad 91% elektrycznych zespołów trakcyjnych liczy powyżej 20 lat. Wysoki udział taboru w tym wieku wskazuje, że ogromna jego część dobiega kresu swoich możliwości eksploatacyjnych. Dalsze jego użytkowanie jest niecelowe zarówno z punktu widzenia rynkowego, jak i finansowego. Dotyczy to w szczególności taboru do przewozu pasażerskich, realizowanych w ramach służby publicznej.
Odmłodzenie pojazdów szynowych postawiło więc przed kolejami regionalnymi poważne zadania inwestycyjne. W latach 2003-2007 samorządy województw wydały ponad 786 mln zł na zakup taboru kolejowego wykorzystywanego w przewozach regionalnych.
Na realizację projektów w zakresie zakupu i modernizacji taboru kolejowego dla przewozów regionalnych wydano łącznie 360 mln zł, na co złożyło się m.in. 153 mln zł z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i 110 mln zł z budżetu województw, tj. niemal 14% łącznej kwoty przeznaczonej przez samorządy na finansowanie inwestycji taborowych.
Środki publiczne wspierające odnowę taboru kolejowego przeznaczane są przede wszystkim na zakup tzw. autobusów szynowych (spalinowych zespołów trakcyjnych i wagonów motorowych). Do końca 2006 r. samorządy województw kupiły ponad 90 takich jednostek. Autobusy szynowe kupowane są także w ramach projektów SPOT. Do końca 2008 r. z tego programu ma być sfinansowany zakup 31 pojazdów.
Nieznaczna poprawa. Zakupy autobusów szynowych nie rozwiązują problemów taborowych na liniach o średnim i dużym popycie. Przewiduje się, ze w ramach regionalnych programów operacyjnych na zakupy taboru przeznaczone będzie 237,7 mln euro (ponad 800 mln zł) z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W rzeczywistości – twierdzi Tadeusz Dyr – środki te nie przyczynią się do znaczącej poprawy sytuacji taborowej przewozów regionalnych. Gdyby cała kwota (łącznie z wkładem krajowym) została przeznaczona na zakup nowych pojazdów, to możliwy byłby zakup około 140 zespołów trakcyjnych. Oznacza to, ze w ciągu siedmiu lat zostałoby odnowione zaledwie 12,5% zespołów trakcyjnych tj. niespełna 1,8%. rocznie.
Tymczasem racjonalnie prowadzona strategia odtwarzania taboru kolejowego powinna umożliwiać wymianę około 4% taboru rocznie, przy założeniu, że proces odtwarzania prowadzony jest systematycznie.
Zapisz się do newslettera:
