KK 2016: Rynek przewozów towarowych będzie malał

Inwestycje bardziej towarowe

Mówi się, że nowa perspektywa unijna pod względem inwestycji będzie perspektywą zdecydowanie towarową. Ciężar priorytetów ma się przenieść w stronę budowania raczej konkurencyjności w kolei towarowej niż pasażerskiej, bo o tę zatroszczono się już wcześniej. Podczas dyskusji obecny był Arnold Bresch, dyrektor ds. inwestycji w PKP PLK, który podał, że sektor kolejowy jest ważną gałęzią polskiej gospodarki. – Mamy napędzać gospodarkę, w związku z tym w nowym Kolejowym Programie Kolejowym postawiliśmy na dostępność do portów w Gdańsku, Gdyni, Świnoujściu i Szczecinie. Część prac zrealizowano już na jakimś etapie, część jest przygotowywana w ramach pierwszego rozdania CEF-u. Oprócz tego poprawiamy wywozy materiałów ze Śląska – wyjaśnia.

Jak podaje doszło już do wypracowania standardu na kolei. Określono naciski i prędkości, tak żeby poprawić przepustowość. – Nasze podejście nie zmieniło się znacznie od tego, co było realizowane w poprzednich latach. Teraz mamy raczej zamiar postawić na osiągnięcie celów kompleksowych, żeby nie wycinać fragmentów projektów, które jako całość nie funkcjonują, tylko zapewnić przepustowość na całych korytarzach – wyjaśnia Bresch.

Spadające znaczenie przewozów towarowych

Dużo sceptycyzmu w kształt polskich przewozów towarów wniósł jednak prof. Włodzimierz Rydzkowski. Bowiem rynki Europy Zachodniej rosną, natomiast polska kolej towarowa systematycznie traci na znaczeniu. W przewozach pasażerskich ten trend powoli się odwraca, jednak w przewozach towarowych optymizmu specjalnie nie ma.

– Mamy rynek względnie dojrzały pod względem podażowym. Natomiast popyt na usługi transportu kolejowego w zakresie przewozu ładunków maleje – komentuje Rydzkowski. – Potrzebujemy mniej tonokilometrów do wytworzenia jednostki PKB. Gospodarka staje się bardziej energooszczędna i surowcooszczędna. Będziemy więc wozić mniej węgla, surowców budowlanych i również paliw, co stanowi 80% mniej tego co wożą koleje. Pozostaje 20%, co nie jest ładunkiem masowym i tutaj trzeba upatrywać szansy w przewozach intermodalnych – dodaje.

Profesor nawiązał tutaj do Nowego Szlaku Jedwabnego. – Przewozy, które mają jakiś sens, to przewozy z Chin, ale tych bardziej kontynentalnych, czyli bliższych nam. Tymczasem centra produkcji są skoncentrowane wokół portów morskich, takich jak Szanghaj. Tam są strefy gospodarcze i stamtąd łatwiej dotrzeć do portu włoskiego, gdzie potem kontenery mogą z łatwością trafić do Gdańska – mówi Rydzkowski. Jak podaje przewozy intermodalne w całości przewozów kolejowych w Polsce wzrosły w tym roku prawie do 10%, co stanowi duży i wyraźny skok.

Rydzkowski zwraca uwagę na pozytywny aspekt działalności PKP PLK, czyli rozwój infrastruktury przyportowej oraz łączenie infrastruktury portowej z zewnętrzną, czego dowodem jest modernizacja linii z Portu w Gdańsku do Pruszcza. – Nie będziemy wozić więcej węgla, piasku i żwiru, bo po prostu taka jest gospodarka przyszłości, bardziej energooszczędna, co oznacza, że w tych segmentach rynku będziemy wozić mniej – mówi.

Tiry na tory

Głos w dyskusji zabrał także Rafał Górski, prezes zarządu Instytut Spraw Obywatelskich. To za jego sprawą mówi się od 1995 roku o kampanii obywatelskiej "Tiry na tory". – Lobby samochodowe jest silne w Polsce. Polityka jest wszędzie. To, że dzisiaj kolej przegrywa to jest wyłącznie kwestia skuteczności lobbystów drogowo-samocodowo-paliwowych. Prezes Libiszewski często powtarza, że trzeba zacząć często liczyć koszty zewnętrzne, żeby po prostu wyrównywać szanse w transporcie. Nie ma tutaj wolnego rynku. Kolej żeby odzyskała swoją siłę, to po prostu musi wykazać się inteligencją Machiavellego, a nie romantycznie myśleć, że będziemy kiedyś więcej wozić, bo nie będziemy więcej wozić – mówi Górski.

Do współpracy nawoływał także Maciej Libiszewski, prezes PKP Cargo. – Naszym głównym przeciwnikiem jest transport drogowy, a nie my wzajemnie dla siebie. Bo my możemy co najwyżej dokonywać przesunięć w ramach naszego rynku kolejowego. Tutaj najlepiej jest się zastanowić jak te przeciążone tiry skierować na kolej. Na pewno może być lepiej niż to wynika z wypowiedzi rozmówców – podsumował spotkanie.