Działania na rzecz bezpieczeństwa na kolei są priorytetowe dla Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Przykład potrąceń osób, których nie powinno być na terenach kolejowych pokazuje, że nie wszystko da się rozwiązać od strony kolei w sposób systemowy – ponieważ przyczyny najczęściej nie leżą po stronie kolei. Jednak UTK stara się poprawić bezpieczeństwo, działając jako organ nadzorczy i edukując. Między innymi monitorujemy dzikie przejścia czy uczymy dzieci jak bezpiecznie zachować się w pobliżu torów. Nawet mimo intensywnych działań UTK i zarządcy infrastruktury, rocznie dochodzi średnio do około dwustu pięćdziesięciu potrąceń przez pociągi – pisze w komentarzu dla "Rynku Kolejowego" prezes Urzędu Transportu Kolejowego Ignacy Góra.
Potrącenia osób, które nie powinny przebywać na terenie kolejowym oraz wypadki na przejazdach są niestety najczęściej występującymi zagrożeniami dla poziomu bezpieczeństwa na kolei. Nie zawsze przypadki potrąceń są tak nagłaśniane jak ostatnia sytuacja w Gdyni. Ale do potrącenia dochodzi bardzo często. Kolejny taki przypadek miał miejsce w środę (7.12) na szlaku kolejowym Stara Wieś – Kutno.
Jeśli mówimy o potrąceniach, to najczęściej są to „osoby nieupoważnione na terenie kolei” czyli takie, które wbrew obowiązującym przepisom, przebywają na obszarze kolejowym w sposób nieuprawniony. Przeważnie są to ludzie, którzy skracają sobie drogę przechodząc przez torowisko w miejscach niedozwolonych lub celowo chcą odebrać sobie życie.
Przechodzenie przez tory w miejscach niedozwolonych jest bardzo niebezpieczne, a statystyki problemu tzw. „dzikich przejść” są bardzo niepokojące. Skutki potrącenia osoby przebywającej na torowisku, poza oczywistą tragedią, powodują również też problemy dla podróżnych. Potrącenie wiąże się często z opóźnieniami wielu pociągów, ponieważ konieczne jest na przykład częściowe zamknięcie linii kolejowej nawet na kilka godzin.
Statystyka wypadków z udziałem osób nieupoważnionych na obszarze kolejowym i liczba ofiar tych zdarzeń
Źródło: Opracowanie własne UTK na podstawie Rejestru Zdarzeń Kolejowych
W pierwszej połowie 2016 r. miały miejsce 94 wypadki najechania pojazdu kolejowego na osoby podczas przechodzenia przez tory poza przejazdami na stacjach i szlakach, w których śmierć poniosło 58 osób, zaś 23 osoby zostały ciężko ranne. W 2015 r. doszło łącznie do 235 takich potrąceń, co stanowi około 36,8% wszystkich zarejestrowanych wypadków. W zdarzeniach tych zostało poszkodowanych 212 osób, z których 169 to ofiary śmiertelne, a 43 to osoby ciężko ranne.
Osoby przechodzące przez linie kolejowe w miejscach niedozwolonych stanowią znaczny procent wszystkich poszkodowanych w wypadkach na sieci kolejowej. Liczba tych zdarzeń jest niezależna od pory roku.
Istotnym problemem na sieci kolejowej są też samobójstwa i próby samobójcze. W statystyce stanowią one osobną grupę, nie wliczaną do poważnych wypadków i wypadków. Każde zdarzenie związane z potrąceniem osoby jest wstępnie kwalifikowane przez komisje kolejowe do kategorii B34 „najechanie pojazdu kolejowego na osoby podczas przechodzenia przez tory poza przejazdami na stacjach i szlakach”. Zmiany klasyfikacji na „samobójstwo” dokonuje się na podstawie orzeczenia prokuratury. Dlatego relacja pomiędzy liczbą zdarzeń z udziałem osób nieupoważnionych na obszarze kolei i zdarzeń o charakterze samobójstw zmienia się w ciągu roku.
W 2015 r. roku miały miejsce 94 tego typu zdarzenia, które w 87 przypadkach skutkowały śmiercią, a w 7 przypadkach osoby zostały ciężko ranne. W porównaniu do 2014 r., w którym do samobójstw i prób samobójczych zakwalifikowano 77 zdarzeń, odnotowano 22,1% wzrost ich liczby. Wzrost liczby przekwalifikowanych zdarzeń wskutek najechania pojazdu kolejowego na osoby podczas przechodzenia przez tory poza przejazdami na stacjach i szlakach (kat. B34) na samobójstwa od 2012 r. jest wynikiem zintensyfikowanej współpracy komisji kolejowych z Policją i Prokuraturą.
UTK podejmuje stanowcze działania, które mają doprowadzić do zmniejszenia liczby wypadków z udziałem osób czy samochodów. W ramach działającego przy Prezesie UTK Zespołu ds. monitorowania poziomu bezpieczeństwa sektora kolejowego w Polsce zorganizowano szereg spotkań, których tematem było zapobieganie zdarzeniom związanym z najechaniem pojazdu kolejowego na pojazd drogowy lub osoby na przejazdach kolejowo- drogowych. Problem bezpieczeństwa na styku infrastruktury kolejowej i drogowej nie może być rozwikłany tylko i wyłącznie poprzez rozwiązania systemowe stosowane po stronie systemu kolejowego. Dlatego do udziału w spotkaniach Zespołu zaangażowano przedstawicieli Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Komendantów Głównych Policji i Straży Pożarnej oraz przedstawicieli Związków reprezentujących interesy jednostek samorządów terytorialnych w Polsce. Prace Zespołu nadal trwają, a ich celem jest realny wpływ na poprawę bezpieczeństwa.
Oddziaływanie na stan bezpieczeństwa kolejowego nie odbywa się tylko poprzez realizację władczych kompetencji Prezesa UTK. Ważna jest edukacja wszystkich osób których problem może dotyczyć. Jest to nieodłącznie związane z budowaniem tzw. kultury bezpieczeństwa. Prezes UTK zainicjował ogólnopolski projekt „Kolejowe ABC”. Adresatami działań są dzieci uczęszczające do przedszkoli, podstawówek i gimnazjów. Uczą się jak właściwie zachować się w pobliżu terenu kolejowego oraz jak reagować w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia. Prowadzone przez pracowników UTK cykle zajęć umożliwiają dzieciom naukę poprzez zabawę. Do końca 2015 r. przeprowadzono zajęcia w ponad 100 placówkach, edukując ok. 3 tys. dzieci.
Prezes UTK prowadził także działania edukacyjne skierowane do osób dorosłych, organizując kampanie „Dzień Pasażera”. Podczas kampanii rozdawane są m.in. ulotki dedykowane kierowcom. Podejmowane działania mają na celu przestrzeganie uczestników ruchu drogowego przed najczęściej popełnianymi błędami.
Kolejnym z działań Prezesa UTK są spotkania organizowane pod nazwą „Piątki z UTK – bezpieczeństwo na piątkę”. Podczas spotkań, przedstawiciele UTK odpowiadają na pytania dotyczące bezpieczeństwa ruchu kolejowego, a także przyjmują wszelkie informacje mające wpływ na poprawę bezpieczeństwa w obszarze kolejowym.
Prezes UTK w roku 2016 duży nacisk położył również na prowadzenie czynności nadzorczych obejmujących identyfikację, tzw. „dzikich przejść” oraz nadzór nad przejazdami kolejowo-drogowymi.
Także zarządca infrastruktury, PKP PLK S.A. podejmuje działania mające na celu ograniczenie korzystania z tzw. „dzikich przejść” m.in. poprzez ogradzanie miejsc (w tym nasadzanie żywopłotów), w których dochodzi do przypadków wkraczania osób nieupoważnionych na teren kolejowy, a także ustawienie tzw. labiryntów, czyli specjalnie zaprojektowanych barier uniemożliwiających bezpośrednie wejście na obszar torowiska.
PKP PLK S.A. prowadzi od 2005 r. pod patronatem m.in. Prezesa UTK, kampanię społeczną „Bezpieczny przejazd – szlaban na ryzyko” mającą na celu poprawę bezpieczeństwa na kolei. W październiku 2012 r. kampania została poszerzona o przeciwdziałanie przekraczaniu linii kolejowych w miejscach niedozwolonych. W ramach tej kampanii została zorganizowana akcja „Zero tolerancji dla osób przechodzących przez tory w miejscach niedozwolonych”. O skali problemu świadczą statystyki przedstawione przez Straż Ochrony Kolei. W 2015 r. SOK objęła działaniami 29 269 tzw. „dzikich przejść”. Funkcjonariusz, wylegitymowali 3 653 osób, 8 742 pouczyli i wystawili 3 150 mandatów karnych za przechodzenie przez tory w miejscach niedozwolonych.
Zapisz się do newslettera:
