W Sejmie rozpoczęło się procedowanie nad ustawą, której celem jest m.in. doprecyzowanie zasad ustalania stawek za dostęp do infrastruktury kolejowej.
W piątek projektem „Ustawy: o zmianie Ustawy o transporcie kolejowym, Ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe” oraz Ustawy o Funduszu Kolejowym”, zajęli się członkowie specjalnej sejmowej podkomisji, utworzonej w ramach Komisji Infrastruktury. Po drobnych poprawkach (przede wszystkim natury redakcyjnej), członkowie podkomisji przyjęli projekt ustawy (posłowie PiS wstrzymali się od głosu). Teraz nastąpi dalsze procedowanie projektu, na szczeblu komisji.
W ślad za werdyktem Trybunału Sprawiedliwości UE
Wejście tej ustawy w życie jest spowodowane kilkoma kwestiami. Po pierwsze, konieczne jest dostosowanie polskiego prawa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z maja 2013 r., który nakazał radykalną zmianę zasad konstruowania stawek za dostęp do infrastruktury (zarządca infrastruktury nie może już obecnie uwzględniać przy ustalaniu stawek np. kosztów administracyjnych). Po drugie, należy zlikwidować lukę prawną, gdyż obecne ustawodawstwo nie precyzuje, co dzieje się w sytuacji, w której Prezes UTK odrzuci nowy projekt stawek zaproponowany przez zarządcę infrastruktury. Poza tym, ustawa ma na celu m.in. określenie zasad wsparcia dla PKP PLK, które jest niezbędne w związku z obniżeniem przez PLK – w ślad za wyrokiem TS UE – od grudnia 2013 r. stawek za dostęp do infrastruktury o ok. 20% w porównaniu z wcześniej obowiązującymi.
Dlatego też m.in., projekt ustawy przewiduje wykreślenie z Ustawy o Funduszu Kolejowym zapisu o wykupieniu przez PKP SA w 2014 r. akcji PKP PLK o wartości 500 mln zł. Jak tłumaczyli podczas posiedzenia podkomisji przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, środki te zostaną przeznaczone w inny sposób na sfinansowanie działalności PKP PLK (i zbilansowanie jej wyniku finansowego).
Projekt ustawy precyzuje też, że w przypadku odrzucenia przez UTK nowego projektu stawek dostępu do infrastruktury, w dalszym ciągu obowiązuje dotychczasowy cennik. W projekcie zapisano także propozycję harmonogramu ogłaszania nowych cenników przez zarządców infrastruktury: stawki mają być ogłaszane w terminie 7 dni od dnia wydania ostatecznej decyzji przez UTK, mają one także wchodzić w życie nie wcześniej niż 30 dni od dnia ich ogłoszenia.
W jaki sposób finansować PKP PLK
Celem realizacji wyroku TS UE, w projekcie ustawy znalazła się też zmiana zasad finansowania PKP PLK ze środków publicznych. Zmiana przepisów ma polegać na tym, że koszty, które obecnie finansowane są z dotacji budżetowej, mają być finansowane z przychodów od przewoźników, natomiast koszty, które zarządca infrastruktury finansuje z przychodów od przewoźników, mają być po wejściu w życie nowych przepisów finansowane z budżetu.
Nowa ustawa zakłada też, że rząd nie będzie miał obowiązku (jak w polskim prawie zapisane jest obecnie), a jedynie będzie miał możliwość finansowania zarządcy infrastruktury kolejowej. Taka zmiana ma spowodować, że w dalszym ciągu będzie możliwe finansowanie ze środków budżetowych PKP PLK, a jednocześnie nie będzie formalnych podstaw do finansowania prywatnych zarządców infrastruktury.
Wątpliwości co do zapisów ustawy zgłaszał podczas posiedzenia podkomisji poseł Krzysztof Tchórzewski (PiS). – Przed jej przyjęciem, powinniśmy poznać opinię Biura Analiz Sejmowych, czy nowe przepisy chronią nas w całości przed werdyktem Trybunału Sprawiedliwości UE. Zwłaszcza w kontekście spodziewanych roszczeń ze strony przewoźników za stawki z poprzednich lat – argumentował Tchórzewski.
Wniosek posła PiS nie znalazł poparcia u większości członków podkomisji, natomiast wiceminister infrastruktury i rozwoju Zbigniew Rynasiewicz zapowiedział, że tego rodzaju ekspertyza zostanie w najbliższym tygodniu sporządzona na forum MIR.
Zapisz się do newslettera:
