Forum Kolejowe Railway Business Forum i Zespół Doradców Gospodarczych TOR przekazały Ministerstwu Infrastruktury i Rozwoju uwagi do Dokumentu Implementacyjnego (DI) do Strategii Rozwoju Transportu (SRT). Uwagi dotyczą przede wszystkim projektów kolejowych. – Nad ich listą ciąży brak rozstrzygnięć strategicznych w obszarze kolei. Przy braku modelu ruchu i debaty nad nim, przy kształtowaniu ostatecznej listy projektów powinny być wzięte pod uwagę opinie i prognozy będące w posiadaniu PKP PLK oraz przewoźników kolejowych – uważają eksperci.
Uwagi Railway Business Forum i Zespół Doradców Gospodarczych Dokumentu Implementacyjnego do Strategii Rozwoju Transportu odnoszą się także do wersji dokumentu z czerwca 2013 roku, podkreślając słuszność, bądź nie, aktualnych propozycji.
Według ekspertów z ZDG TOR i RBF, z zadowoleniem należy przyjąć wprowadzenie nowego rozdziału 2 – Strategiczne rezultaty wdrażania DI, obejmującego logikę interwencji rządowej, poprawę konkurencyjności transportu kolejowego oraz rozpisane dla poszczególnych gałęzi transportu cele operacyjne. Zasadna jest bowiem konieczność zdefiniowanie celów społeczno - ekonomicznych, które chcemy osiągnąć, tak, aby budowanie drogi następowało chociażby w celu poprawy czasu jazdy, a nie w celu budowy dla samej budowy. Pozytywne jest to, że DI uwypukla tezę, że Polska powinna koncertować się na przyspieszeniu wdrażania projektów kolejowych, tak na poziomie definicji celów jak i wstępnej identyfikacji problemów i konkretyzacji środków.
Brakuje modelu ruchu
Dobrze, też, iż zakłada się osiągnięcie do 2023 r. skrócenia czasu jazdy koleją dla 50 proc. połączeń pomiędzy ośrodkami wojewódzkimi, ale według RBF skrócenie czasu podróży być może powinno być większe tam, gdzie istnieje silna konkurencja nowych dróg i autostrad wobec kolei. Brakuje jednak modelu ruchu i badania elastyczności popytu przewozów kolejowych, w celu stwierdzenia gdzie i jakim kosztem jest możliwe i celowe - przy założeniu rozsądnego poziomu dotowania – osiągnięcie istotnej konkurencyjności kolei.
W zakresie przewozów towarowych poprawnie identyfikuje się główne czynniki niskiej konkurencyjności kolei towarowej i wskazuje na sposoby jej poprawy oraz inwestycje, które mogą być środkiem zaradczym. Rzecz jasna, także i w tym przypadku poważnym mankamentem jest brak modelu ruchu. Do tego w DI nie jest jasna sugestia co do niewystarczającego stopnia zelektryfikowania sieci. Nie jest wiadomym względem jakiego wzorca jest to liczone, gdyż już dzisiaj zelektryfikowane bywają odcinki, na których ruch jest znikomy.
Po co nam większa motoryzacja?
Jak wskazuje RBF i ZGD TOR, w zakresie celów operacyjnych w transporcie drogowym, można mieć obawy co do trafności jednej z tez diagnozy, a mianowicie dalszego wzrostu liczby samochodów i podróży, wobec zbliżania się wskaźnika motoryzacji do poziomu charakterystycznego dla krajów od Polski bogatszych, co może oznaczać zbliżanie się do punktu nasycenia.
Z drugiej strony, w dokumencie brakuje kryterium przydatnego dla realizacji postulatu polityki transportowej jakim jest zwiększenie udziału kolei w przewozach. System kryteriów wyboru projektów jest sam w sobie pozytywną wartością dokumentu, aczkolwiek powtarza zasadę doskonalenia sieci jako takiej, a nie doskonalenia usługi transportu kolejowego, gdyż abstrahuje od tego jakiemu potokowi pasażerów lub towarów ma służyć inwestycja. Kryteria wyboru projektów drogowych robią wrażenie bardziej adekwatnych, w tym obszarze nie występuje w polityce transportowej postulat zwiększenia konkurencyjności do innej gałęzi, jak w wypadku kolei.
Nowe linie nie do zbudowania w terminie
Railway Business Forum zwraca uwagę na niemal całkowity brak przygotowania do realizacji projektu budowy nowej linii kolejowej Podłęże – Tymbark – Mszana Dolna i modernizacji linii Nowy Sącz – Chabówka, które strategii planowano na czas po roku 2020 oraz wysokie koszty przedsięwzięcia. Ekspertów dziwi określenie optymistycznego terminu rozpoczęcia prac budowlanych na 2016 r. Duże wątpliwości budzi też wprowadzenie na listę projektów budowy nowej linii kolejowej Modlin – Płock – dyskusyjne jest, czy Płock wygeneruje wystarczające potoki podróżnych.
Budowa nowej linii Jaktorów (CMK) - linia nr 3 (do Poznania) pozostaje według RBF w kolizji z wciąż obowiązującym programem budowy linii KDP, a stan przygotowań projektu jest zerowy. We wszystkich tych przypadkach uwydatnia się brak modelu ruchu, który umożliwiłby obiektywną ocenę projektów.
Z całością uwag RBF i ZDG TOR można zapoznać się tutaj.