Partnerzy serwisu:
Biznes

Mieszać czy słodzić – reorganizacja czy strategia i pieniądze?

Dalej Wstecz
Partnerzy działu

EIB
Kolster
SKODA
Exatel

Data publikacji:
26-03-2016
Tagi geolokalizacji:

Podziel się ze znajomymi:

BIZNES
Mieszać czy słodzić – reorganizacja czy strategia i pieniądze?
fot. Tadeusz Rudzki CC BY-SA 3.0
Problem szeroko rozumianego reformowania kolei i instytucji w jej otoczeniu, począwszy od ministerstw, urzędów regulacyjnych oraz przedsiębiorstw zarządzających infrastrukturą, prowadzących przewozy i wykonujących inne usługi, powraca systematycznie, nie tylko, ale zwłaszcza przy okazji zmian politycznych. Obecnie także – choć na krótko – dzięki koncepcji Nowego PKP i szeregu propozycji, co dalej z koleją, wkroczyły do debaty.

Jak zwykle najwięcej emocji budzą kwestie struktur organizacyjnych, w moim przekonaniu niesłusznie. Oczywiście różne rozwiązania strukturalne, zarówno administracyjne, jak i komercyjne, mogą przyczyniać się do większej efektywności. Jednak mogą także okazać się mieszaniem nieposłodzonej herbaty, co jak wiadomo nie czyni płynu ani słodszym, ani bardziej gorzkim.
W zakresie administracji mamy już ministerstwo „właściwe w sprawach transportu”, które odpowiada za przepisy i projekty strategii rządowych, UDT, który zbudował pozycję organu regulacyjnego w obszarze ekonomicznymi i technicznym, Państwową Komisję Badania Wypadków oraz Transportowy Dozór Techniczny. Zapewne tu i ówdzie dla poprawy skuteczności potrzeba niewielkich dodatkowych pieniędzy, ale czy potrzebujemy nowej agendy do ustalania opłat za infrastrukturę? Wątpliwe, aby tym sposobem dało się cokolwiek poprawić.

Kwestia, ile trzeba zebrać od przewoźników w formie opłat za dostęp, zależy od dwóch czynników. Po pierwsze – od kosztów, które można obniżać, ale do pewnych granic. Zmniejszenie wydatków na utrzymanie i naprawy pogarsza jakość, a potem i bezpieczeństwo. Krótkie finasowanie PLK oznacza, że nie ma środków na najprostsze małe inwestycje lub modernizacje poprawiające dostępność. Likwidacja bocznych linii, posterunków odstępowych, ładowni, peronów itp. jest oprotestowywana – czasem przesadnie, często słusznie, gdyż rychło odbija się czkawką obniżając przepustowość albo wydłużając trasy objazdowe w razie awarii lub planowanych zamknięć. Oczywiście potrzebne jest poprawianie efektowności, ale nie ma wielu rezerw prostych i jest to kwestia jakości zarządzania w PLK. Po drugie – od skali dotacji państwowej do infrastruktury, której wielkość zależy od budżetu, czyli rządu, który składa projekt, i parlamentu, który go uchwala. Różnica tych dwóch kwot tworzy bowiem lukę w finansowaniu infrastruktury, którą pokrywają przewoźnicy towarowi oraz pasażerscy. Ci ostatni wespół z organizatorami transportu, którzy ich dotują. Maksimum tych opłat, a więc także minimum dotacji, wyznaczają regulacje europejskie wskazujące, które rodzaje kosztów można, a których nie można pokrywać z opłat.

Na marginesie tych propozycji dyskutuje się, czy PKP PLK nie powinny być przekształcone w jednostkę budżetową, na wzór GDDKiA. Warto pamiętać, że tak czy owak status zarządcy infrastruktury kolejowej będzie regulowany ustawowo. A więc może to być jednostka budżetowa, której zasady gospodarki określa prawo o finansach publicznych z licznymi ustawowo określonymi odstępstwami i uzupełnieniami albo spółka z ustawowo określonymi odstępstwami od prawa spółek. Dyskusja, czy jednostka budżetowa, czy spółka, bez odpowiedzi na pytanie, co do charakteru tych odstępstw, jest zupełnie hasłowa, gdyż twórczy prawnicy, formułując owe odstępstwa, są w stanie zrobić z czegoś, co nazywa się jednostką budżetową, przedsiębiorstwo lub odwrotnie. Istotne pytania są następujące. Czy – jak w jednostce budżetowej – instytucja dysponuje ustaloną dotacją z budżetu niezależnie od uzyskanych wpływów, czy też zwiększenie wpływów pozwala na zwiększenie wydatków. Czy płace reguluje ustawa budżetowa, czy też jest to – w granicach posiadanych środków własnych – decyzja firmy? Czy dotacje wynikają z kontraktu cywilnoprawnego, jak w spółce (oczywiście gdy ta jest państwowa to trudno o procesowanie się, ale jednak…), czy też decyduje prawo o finansach publicznych, które wyraźnie stanowi, że zapisanie w budżecie dotacji nie jest zobowiązaniem Skarbu Państwa do czegokolwiek. Czy opłaty za dostęp do infrastruktury są ceną płaconą w ramach umowy cywilnoprawnej, czy opłatą administracyjną?

Trzecia kwestia to problem, co dalej z PKP SA? Jego rozstrzygnięcie wymaga rozwiązania kwestii spółek przewozowych – jak długo nie ma pomysłu na prywatyzację albo przekazanie prawa własności innej jednostce państwowej (obecnie dotyczy to PKP IC), tak długo nie można połączyć PKP SA z PLK. Gdyby to nastąpiło, logicznym końcem PKP SA byłoby takie scalenie, upraszczające wiele spraw. Tu jednak pojawia się kolejna kwestia bardziej finansowa niż organizacyjna. Dobiega kresu spłacanie długo PKP SA. Inwestycje w nieruchomości okołokolejowe, które będą rentowne, a przy okazji dadzą pasażerów z mieszkań i firm, które tam powstaną, będą dochodem. Można go na równi z dokańczaniem prywatyzacji wprowadzić do instytucji typu Agencja Mienia Wojskowego, ale można pozostawić w PKP SA – tym, które jest, lub nowym – scalonym z PKP PLK. Ważne jest, aby dochody służyły inwestycjom kolejowym. Pilne jest dokapitalizowanie PKP IC, stąd warto z rezerwą potraktować wydzielenie PKP IC – jakiekolwiek – z PKP SA. A jeżeli tak, to ze scalaniem z PLK nie warto się spieszyć.

Jakby nie patrzeć, pierwszym problemem jest cukier (czyli pieniądze), a drugim sposób mieszania (zmiany strukturalne). Istotna jest więc długofalowa strategiczna decyzja o poziomie finansowania kolei i chęci (lub braku chęci) wyciśnięcia z niej resztki długu. Bez tego będziemy pracowicie mieszać nieposłodzoną herbatę.
Partnerzy działu

EIB
Kolster
SKODA
Exatel

Tagi geolokalizacji:

Podziel się z innymi:

Zobacz również:

Jest umowa na projekt linii do Bełchatowa z Kolej Plus

Pasażer

Jest umowa na projekt linii do Bełchatowa z Kolej Plus

inf. pras PKP PLK 24 lipca 2023

Trzy dodatkowe tory na stacji Małaszewicze gotowe

Infrastruktura

Trzy dodatkowe tory na stacji Małaszewicze gotowe

inf. pras PKP PLK 25 lipca 2023

PKP PLK wykona roboty budowlane na linii 71

Infrastruktura

PKP PLK wykona roboty budowlane na linii 71

jar, Rynek Kolejowy 08 lutego 2018

Regionalnym przez media: Na styku kolei i samorządów

Infrastruktura

Regionalnym przez media: Na styku kolei i samorządów

jar, Rynek Kolejowy 03 lutego 2018

Przetarg na nadzór nad modernizacją Krakowskiego Węzła Kolejowego

Infrastruktura

Zobacz również:

Jest umowa na projekt linii do Bełchatowa z Kolej Plus

Pasażer

Jest umowa na projekt linii do Bełchatowa z Kolej Plus

inf. pras PKP PLK 24 lipca 2023

Trzy dodatkowe tory na stacji Małaszewicze gotowe

Infrastruktura

Trzy dodatkowe tory na stacji Małaszewicze gotowe

inf. pras PKP PLK 25 lipca 2023

PKP PLK wykona roboty budowlane na linii 71

Infrastruktura

PKP PLK wykona roboty budowlane na linii 71

jar, Rynek Kolejowy 08 lutego 2018

Regionalnym przez media: Na styku kolei i samorządów

Infrastruktura

Regionalnym przez media: Na styku kolei i samorządów

jar, Rynek Kolejowy 03 lutego 2018

Przetarg na nadzór nad modernizacją Krakowskiego Węzła Kolejowego

Infrastruktura

Kongresy
Konferencje
SZKOLENIE ON-LINE
Śledź nasze wiadomości:
Zapisz się do newslettera:
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
  • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
  • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.
Współpraca:
Transport Publiczny
Rynek Lotniczy
Rynek Infrastruktury
TOR Konferencje
ZDG TOR
ZDG TOR
© ZDG TOR Sp. z o.o. | Powered by BM5