Jeśli zdarza się wam jeździć kolejami regionalnymi po zachodniej Europie, we Włoszech będziecie zaskoczeni stosunkowo niskimi cenami połączeń. Jednak jak na południe kontynentu przystało, trzeba się czasem uzbroić w cierpliwość. I przyzwyczaić do przesiadek.
Gdy na przełomie wieków we Włoszech decentralizowano koleje, nowe zasady objęły również pociągi wożące pasażerów na krótszych dystansach. Choć to kraj, który może się pochwalić solidną i wciąż rozwijającą się siecią kolei dużych prędkości, to na prowincji wiele osób wciąż korzysta z pociągów, by dojechać do mniejszych miast.
Głównym przewoźnikiem we Włoszech jest Trenitalia, której jedną z części jest oddział pasażerskich przewozów regionalnych. Trenitalia to spółka w całości należąca do Ferrovie dello Stato, czyli państwowego przedsiębiorstwa kolejowego zarządzającego infrastrukturą i przewozami. Według danych sprzed kilku lat regionalne przewozy (czyli te, które są realizowane w ramach jednego z kilkunastu regionów lub między sąsiednimi regionami) obsługiwało ok. 850 lokomotyw, 4,5 tys. wagonów i ok. 2,6 tys. innego rodzaju pojazdów szynowych.
Trenitalia nie jest jedynym regionalnym przewoźnikiem. W Lombardii działa Trenord, czyli spółka powstała z połączenia tamtejszego oddziału Trenitalii i lokalnej firmy z większościowym udziałem samorządu. W regionie Emiglia Romania część połączeń obsługuje tamtejszy przewoźnik autobusowo-kolejowy Ferrovie Emiglia Romagna z większościowym udziałem samorządu. Z kolei w Piemoncie transport wokół Turynu zapewnia Trenitalii.
Pociągi regionalne to dawne pociągi lokalne, które od międzymiastowych połączeń wyróżnia to, że zatrzymują się na prawie każdej stacji po drodze. Nazwy rodzajów pociągów zmieniały się w ostatnich latach we Włoszech dość często. Obecne nazewnictwo pochodzi z 2007 r., gdy pociągi interregionalne (InterRegionale – IR) i bezpośrednie (Direto – D), czyli wszystkie które nie były pociągami Eurostar i InterCity, przekształcono w pociągi regionalne (Regionale – R).
Na przełomie wieków nadzór nad tymi połączeniami przekazano regionom, czyli dwudziestu samorządom terytorialnym, odpowiednikom polskich województw. W teorii regiony miały wybierać usługodawców i podpisywać z nimi sześcioletnie umowy na świadczenie usług. W praktyce umowy podpisywały lokalne oddziały Trenitalii, również tam, gdzie przetarg był też dostępny dla przewoźników z innych krajów europejskich, ale Trenitalia była jedynym startującym (tak było np. w regionie Veneto). Ostatnia fala umów miała miejsce w 2009 r. i obowiązuje do końca obecnego roku. Co będzie dalej? Nie wiadomo, bo już kilka miesięcy temu pojawiły się głosy, by w warunkach kryzysowych przedłużyć obowiązujące umowy na następne lata.
Bilety i opłaty pozwalają finansować pociągi regionalne tylko w jednej trzeciej. Reszta pochodzi z budżetów samorządów, które dostają na ten cel pieniądze z budżetu centralnego. Kolej jest więc dużo mniej dochodowa niż w innych krajach Europy Zachodniej (przychód z pasażerokilometra ocenia się na nieco ponad 11 eurocentów, podczas gdy w Niemczech to prawie 20 eurocentów, a we Francji ponad 22 eurocenty).
Zapisz się do newslettera:
