Komisja Europejska wytknęła Polsce nieprzestrzeganie procedur związanych z homologacją lokomotyw i powiadamianiem o przepisach bezpieczeństwa. To pokłosie sprawy Freightliner PL vs. UTK sprzed 1,5 roku. KE zarzuciła także Urzędowi naruszenie przepisów dotyczących niezależności organu ds. bezpieczeństwa kolejowego od przedsiębiorstw kolejowych.
Konflikt między Freightlinerem PL a UTK dotyczy brytyjskich lokomotyw Class 66 (JT42CWRM) i Class 29 (EMD-JT2CWR), które przewoźnik sprowadził do Polski. W maszynach tych siedzisko maszynisty usytuowane jest po lewej stronie. Lokomotywy otrzymały 16 stycznia 2006 r. od UTK stałe świadectwo homologacji, a 22 czerwca 2007 r. stałe zezwolenie na poruszanie się. Jednak w lipcu 2007 r,. Urząd zmienił decyzję i nie pozwolił na wprowadzenie lokomotyw do eksploatacji, jako powód podając umiejscowienie siedziska maszynisty po lewej stronie. "Decyzja ta była sprzeczna z dwoma pozytywnymi opiniami technicznymi dotyczącymi bezpieczeństwa, wydanymi przez poznański Instytut Pojazdów Szynowych „Tabor” oraz jednostkę CNTK, będącą również organem notyfikowanym. CNTK doszła do wniosku, że widoczność, jaką ma maszynista siedzący po lewej stronie kabiny, jest co najmniej tak dobra, jak widoczność maszynisty siedzącego po prawej stronie" - czytamy w piśmie KE, sporządzonym przez jej wiceprzewodniczącego, ds. transportu Antonio Tajaniego. 10 sierpnia UTK wprowadził obowiązek obsługi lokomotyw przez dwóch maszynistów, a 20 września cofnął homologacje dla lokomotyw, na których pokładzie nie było dwóch maszynistów.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dokonał kasacji decyzji UTK 1 lutego 2008 r. Trzy dni później, 4 lutego Urząd wydał nową decyzję, nakładającą na firmę ponownie obowiązek prowadzenia pojazdów wymienionego typu przez dwie osoby w kabinie. 18 lutego 2008 r. Freightliner PL odwołał się od tej decyzji do UTK, dopiero 18 maja 2009 r. (!) Urząd odrzucił to odwołanie - podaje Komisja Europejska.
KE zwróciła się do RP o uzupełniające informacje w tej sprawie. Odpowiedzi udzielono, stwierdzając, że istnieje zagrożenie niebezpieczeństwa w przypadku prowadzenia wymienionych lokomotyw jednoosobowo. Wobec tego KE zwróciła się do Europejskiej Agencji Kolejowej (ERA) w tej sprawie. ERA odpowiedziała, że "wymogi nałożone przez UTK nie były uzasadnione ani względami technicznymi, ani w inny sposób. Agencja nie dopatrzyła się żadnego odpowiedniego uzasadnienia dla nałożenia obowiązku stosowania dwuosobowej drużyny trakcyjnej w lokomotywach, w których siedzisko maszynisty jest usytuowane po lewej stronie". KE zwraca uwagę na fakt, że skoro tabor został dopuszczony w W. Brytanii i Francji, to, zgodnie z dyrektywą 2001/16/WE, nie powinno być przeszkód, aby dopuścić go do eksploatacji także w Polsce.
Wg polskiej normy PN-90/K-11001, najwyżej umieszczony sygnał powinien być widoczny z odległości 10 m, a najniżej umieszczony sygnał z odległości 15 m. "Ta polska norma nakłada takie same wymogi dotyczące widoczności bez względu na to, czy siedzisko jest usytuowane po lewej, czy po prawej stronie kabiny. Wymogi te są spełniane przez lokomotywę typu "Class 66", zgodnie z ustaleniami szeregu ekspertów upoważnionych przez UTK" - czytamy w piśmie KE. Według Komisji, decyzja UTK ma charakter dyskryminujący, jako że nie stosuje się do wszystkich sposobów ruchu pociągu (np. używanie torów do jazdy w przeciwnym kierunku) i ze względu na fakt, że nakłada obowiązek stosowania dwuosobowej drużyny wyłącznie w lokomotywach, które nie są eksploatowane przez państwowego operatora dominującego.
KE wytknęła także UTK to, że jest on organem odwoławczym wobec samego siebie (Freightliner PL musiał odwołać się do UTK w związku z decyzją Urzędu, co jest niezgodne z prawem unijnym). Komisja zwróciła również uwagę na to, że organ ten nie jest niezależny: "Żadne przepisy nie zabraniają członkowi UTK ponownie podjąć pracę w przedsiębiorstwie kontrolowanym przez ten urząd. Przepisy nie zabraniają również być jednocześnie pracownikiem UTK i przedsiębiorstwa kolejowego. Zdaniem rządu polskiego istnieje możliwość jednoczesnego zatrudnienia przez szereg przedsiębiorstw, w których państwo posiada większość udziałów. Zgodnie z posiadanymi przez nas informacjami szereg pracowników UTK przebywa obecnie na urlopie bezpłatnym w przedsiębiorstwie kolejowym PKP i ma na życzenie możliwość powrotu do tego przedsiębiorstwa. Wydaje się trudne do wyobrażenia, by osoby te mogły podejmować niezależne decyzje dotyczące przedsiębiorstwa lub mające wpływ na przedsiębiorstwo, którego pracownikami pozostają i w którym mogą ponownie podjąć pracę" - czytamy w piśmie KE.
KE wezwała rząd polski do przygotowania w ciągu 2 miesięcy odpowiedzi na pismo o opisanej powyżej treści.
* Fot. Kolejowa Agencja Fotograficzna.
Zapisz się do newslettera:
