Francja: Przygotowanie do otwarcia rynku w regionach

Przygotowanie stopniowego otwarcia rynku regionalnych kolei pasażerskich jest sprawą postanowioną i zatwierdzoną przez rząd. Forsowana przez francuską minister transportu Elisabeth Borne „Ustawa o mobilności” przewiduje rozpoczęcie tego procesu w pierwszej połowie 2018 r. Niektóre regiony miały również możliwość rozpoczęcia przygotowań z własnej inicjatywy. Obecnie obowiązujące umowy, zawarte przez nie z wolnej ręki z narodowym przewoźnikiem SNCF Mobilités, umożliwiają po wejściu w życie wspomnianej ustawy zorganizowanie przetargu lub powierzenie przewozów usługodawcy wewnętrznemu do końca okresu ich obowiązywania.

W ciągu ostatniego roku władze regionalne rozpoczęły przegląd określonych w IV Pakiecie Kolejowym procedur wdrożenia mechanizmów konkurencji. Odbyły się poświęcone temu tematowi 22 spotkania grupy roboczej złożonej z wybranych przedstawicieli poszczególnych regionów. Zasięgnięto również opinii przewoźników i ich organizacji, takich jak Abellio, Arriva, Eurotunnel Keolis, SNCF, RATP czy Trenitalia, podmiotów rozprowadzających bilety, zarządców infrastruktury, organów administracyjnych i regulacyjnych, organizacji pasażerów oraz przedstawicieli związków zawodowych (jeden z nich odrzucił jednak zaproszenie).

Spotkania te wykazały, że wszyscy biorący w nich udział francuscy i europejscy przewoźnicy są zdecydowani stać się pełnoprawnymi graczami na francuskim rynku regionalnym. Organy administracyjne i regulacyjne oraz zarządcy infrastruktury wyrazili wolę wspierania władz regionów poprzez dzielenie się fachową wiedzą podczas formułowania warunków przyszłych przetargów.

Regiony zamierzają przywiązać szczególną wagę do zwiększania transparentności w sektorze kolejowym. Chodzi o zebranie wszystkich danych operacyjnych związanych z dotychczas świadczonymi usługami oraz utrzymaniem taboru, którym zajmuje się obecnie SNCF Mobilités, a także o równy i sprawiedliwy dostęp do sieci kolejowej, dworców, infrastruktury serwisowej i innych obiektów zarządzanych przez SNCF Réseau oraz Gares&Connexions. Organizacje pasażerów podkreślają natomiast znaczenie przejrzystych zasad wykorzystywania systemów informacji pasażerskiej oraz sprzedaży biletów. Francuska reforma podziału terytorialnego nakłada na regiony obowiązek wdrożenia spójnego systemu informacji pasażerskiej i dystrybucji biletów, obejmującego wszystkie środki transportu publicznego. Regiony chcą, by rząd zagwarantował kompatybilność takich systemów informatycznych w każdej części kraju.

Sytuacja w poszczególnych regionach jest oczywiście różna. Sposób wprowadzania w życie przetargów w przyszłości musi być zatem elastyczny i dopasowany do miejscowej specyfiki. Przygotowanie do otwarcia rynku daje możliwość przeprowadzenia eksperymentu z wieloma możliwościami technicznymi. Ten punkt widzenia podzielają także przewoźnicy. Dla wszystkich uczestników procesu ważne jest jednak, by zasady przejmowania personelu zostały jasno określone na wyższym szczeblu. Zasady te muszą zapewniać konieczną elastyczność, a z drugiej strony – zapobiegać stosowaniu nieuczciwych praktyk przez przewoźników. Wszystkie zainteresowane strony wiążą z procesem wdrażania przetargów duże nadzieje na poprawę jakości usług dla pasażerów oraz większą innowacyjność przy jednoczesnym unikaniu tzw. dumpingu socjalnego.

---

Régions de France to organizacja zrzeszająca 18 regionów Francji. Do jej głównych zadań należy reprezentowanie interesów regionów w relacjach z francuskimi władzami państwowymi oraz instytucjami europejskimi, organizowanie konsultacji i wymiany dobrych praktyk między regionami oraz pełnienie roli centrum zasobów wiedzy dla władz i administracji regionów.