Centrum Kierowania Przewozami ma za zadanie nadzorowanie i śledzenie przemieszczania się pociągów zgodnie z rozkładem jazdy i zapewnianie ich punktualności. Nowoczesna organizacja prowadzenia ruchu polega na centralizacji sterowania ruchem pociągów. Wykorzystanie nowoczesnych technologii komputerowych umożliwia sięgnięcie po korzyści z niej wynikające. Systemy komputerowe pracujące w czasie rzeczywistym powinny zbierać i przetwarzać informacje o ruchu na danej sieci, wykorzystując je do wizualizacji i sterowania. Istotna jest również archiwizacja zdarzeń.
Od 2001 roku trwały prace nad powstaniem, a następnie nad wprowadzeniem do eksploatacji Systemu Ewidencji Pracy Eksploatacyjnej (SEPE) - podstawowym narzędziem pracy dyspozytorskiej. W chwili obecnej ponad 140 stanowisk pracuje w systemie SEPE. Ponadto aktywnymi terminalami systemu dysponuje Zarząd PKP Polskie Linie Kolejowe SA oraz niektóre biura centrali.
System SEPE pozwala na przetwarzanie danych dotyczących realizacji rozkładu jazdy na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK wprowadzanych do systemu przez dyspozytorów liniowych na stanowiskach znajdujących się w ekspozyturach kierowania ruchem. Umożliwia on także sporządzanie wykresu rzeczywistego biegu pociągów, które mają w systemie założony szczegółowy rozkład jazdy (tj. kwalifikowanych pasażerskich i towarowych).
Dzięki bieżącej archiwizacji realizacji rozkładu jazdy pociągów i wykonanej pracy eksploatacyjnej, a także przyczyn opóźnień pociągów kwalifikowanych oraz wydarzeń zaistniałych na sieci linii kolejowych, można sporządzać statystyki z pracy eksploatacyjnej (liczba uruchomionych pociągów, punktualności kursowania pociągów, ilość przejechanych pociągokilometrów) i przyglądać się im pod różnym kątem: według dat, obszarów, kategorii i roadzaju pociągu czy przewoźnika.
W SEPE można także sporządzić symulację, z wykorzystaniem mapy linii kolejowych PKP PLK SA, możliwej do zaproponowania przewoźnikowi drogi przewozu, w której sprecyzowane są wszystkie stacje na trasie oraz jej długość całkowita.
W przyszłości System Ewidencji Pracy Eksploatacyjnej będzie umożliwiał:
? automatyczne pozyskiwanie do systemu danych dotyczących realizacji rozkładu jazdy z urządzeń przytorowych oraz z funkcjonujących na niektórych liniach informatycznych systemów sterowania ruchem kolejowym;? automatyczne tworzenie wykresu rzeczywistego biegu pociągów dla wszystkich tras objętych rozkładem jazdy;? symulację zastępczych tras pociągów, możliwych do wykorzystania w przypadku wystąpienia nieplanowanych zamknięć torów stacyjnych lub szlakowych oraz innych ograniczeń w dostępie do infrastruktury kolejowej;? symulację tras przewozu przesyłek niebezpiecznych, nadzwyczajnych i innych wymagających podjęcia szczególnych działań;? sporządzanie statystyk z realizacji procesu przewozowego, o zawartości i formie dostosowanej do wykorzystania ich jako podstawy rozliczeń z przewoźnikami;? udostępnianie właściwych wersji systemu SEPE przewoźnikom, którzy są zainteresowani korzystaniem z jego bazy danych oraz instalację systemu w Zakładach Linii Kolejowych.
Centrum Kierowania Przewozami dąży do utworzenia w systemie SEPE aplikacji, która będzie dokumentowała pracę przewozową na liniach zarządzanych przez PKP Polskie Linie Kolejowe, w formie wykresu ruchu. Aplikacja ta będzie bazowała na sygnale pozyskiwanym automatycznie. System sporządzania rzeczywistego wykresu ruchu pociągów powinien opierać się na takich informacjach, które umożliwią stworzenie bazy danych o uruchomionych i kursujących pociągach z przypisaniem ich właściwym przewoźnikom. Tak więc system SEPE stanowiłby podstawę do rozliczeń z przewoźnikami, a także generowałby raporty i zestawienia statystyczne na potrzeby PKP PLK.
Aby osiągnąć ten stan, urządzenia automatycznego pozyskiwania danych (interfejsy) będą instalowane na linii kolejowej E-20 (Frankfurt n. Odrą - Poznań - Warszawa
- Brześć). Będą one pozyskiwały informacje o przemieszczeniu się pociągów z urządzeń przytorowych i przekazywały do serwera systemu SEPE.
Prace związane z inwestycją są podzielone na sześć etapów:
? Etap pilotażowy - odcinek Barłogi - Swarzędz,? Etap 1 - odcinek Palędzie - Kunowice,? Etap 2 - okręg poznański,? Etap 3 - odcinek Warszawa Włochy - Zamków,? Etap 4 - okręg warszawski,? Etap 5 - odcinek Warszawa Rembertów - Terespol.
Zarząd PKP Polskie Linie Kolejowe SA podjął decyzję, że system SEPE będzie stanowił jeden z elementów Zintegrowanego Systemu Zarządzania i jednocześnie systemu informowania kierownictwa.
Zastosowanie SEPE przełoży się na podniesienie jakości usług przewozowych oraz doprowadzi do redukcji kosztów zatrudnienia. Oszczędności, które przyniósłby system SEPE, szacuje się na około 7 mln złotych rocznie.
Podsumowując, system SEPE:
? wyeliminuje ograniczenia i trudności w dokumentowaniu pracy eksploatacyjnej,? umożliwi rozliczanie przewoźników na podstawie statystyki pracy taboru, ? zmniejszy bariery technologiczne pomiędzy PKP PLK SA a zarządami sąsiednich kolei i umożliwi współpracę systemów informatycznych, ? ułatwi spełnienie wymogów interoperacyjności.
Centrum Kierowania Przewozami jest jednostką organizacyjną spółki PKP Polskie Linie Kolejowe SA podległą bezpośrednio centrali, działającą na zasadach pełnego wewnętrznego rozrachunku gospodarczego. W skład Centrum Kierowani Przewozami wchodzą: Główna Dyspozytura i Biuro mające siedzibę w Warszawie, a także osiem Ekspozytur Kierowania Ruchem w Warszawie, Lublinie, Krakowie, Katowicach, Gdańsku, Wrocławiu, Poznaniu i Szczecinie.