Połączenia sezonowe w Polsce Wschodniej

Po okresie intensywnych likwidacji połączeń pasażerskich na liniach lokalnych i próbach przywracania połączeń, nastąpił okres ograniczonego przywracania połączeń regionalnych. Polega ono na uruchamianiu połączeń głównie w miesiącach letnich. Pociągi kursują okresowo z różnym natężeniem – w niektórych przypadkach codziennie, w innych w weekendy.

W makroregionie Polski Wschodniej w 2016 r. już na terenie wszystkich województw funkcjonują takie połączenia. W województwie lubelskim sezonowo realizowane jest jeszcze połączenie weekendowe Chełm – Włodawa. Ponadto pociągi kursowały po ciągu komunikacyjnym przekraczającym granicę regionów lubelskiego i podkarpackiego, czyli Zamość/Zawada – Bełżec – Horyniec Zdrój. W drugim z wymienionych regionów do końca września kursują weekendowe pociągi z Rzeszowa do Łupkowa (wybrane połączenia wydłużono do Medzilaborec). W województwie podlaskim nadal uruchamiane jest niedzielne połączenie Białystok – Waliły, w świętokrzyskim 28 sierpnia zakończyło się uruchamianie pociągu na trasie Kielce – Sandomierz. Wszystkie z wymienionych połączeń realizują Przewozy Regionalne. Jedynie w warmińsko-mazurskim między Kętrzynem a Węgorzewem kursują pociągi uruchamiane przez spółkę Grupy SKPL. We wrześniu kursują w soboty i w niedziele, w lipcu (od 9) i w sierpniu (do 28) kursowały codziennie. W uruchomienie niektórych połączeń zaangażowały się finansowo samorządy powiatowe i gminne, część połączeń była organizowana przez województwa.

Niektóre z połączeń odniosły frekwencyjny sukces. Dobrym przykładem jest połączenie Kielce – Sandomierz, w przypadku którego (jak poinformował przewoźnik) konieczne było wzmocnienie składu, aby zapewnić odpowiedni komfort podróżnym. W przypadku połączenia z Rzeszowa przez Łupków na Słowację doszło do swoistej „klęski urodzaju” – spalinowy zespół trakcyjny okazał się zbyt mały dla tak dużej liczby chętnych do podróży. Pojawiają się również sygnały, że bardziej pojemny tabor dla jednośladów przydałby się do obsługi „połączeń roztoczańskich”.

Ciekawym przykładem okresowego połączenia jest ruch sezonowy realizowany na linii nr 81. Przywrócenie przewozów pasażerskich było możliwe dzięki zaangażowaniu samorządów lokalnych różnych szczebli: gminnych, powiatowych i wojewódzkiego. Zainteresowane strony od 4 lat (z jednoroczną przerwą, wynikającą m.in. z niedoborów taborowych) wykładają środki niezbędne do sfinansowania połączenia. W rozwój połączeń zaangażowały się PKP Polskie Linie Kolejowe, które obok utrzymywania trasy, co pozwala na przejazd ok. 45 km w niespełna godzinę, wybudowały 3 dodatkowe perony. Bez wątpienia zbliżyło to kolej pasażerską do mieszkańców kilku miejscowości, w tym gminnej Rudy Huty. Co istotne, podczas tegorocznych przejazdów można było zaobserwować wsiadających podróżnych zarówno na nowych przystankach, jak i na istniejących od lat. Podróżnym za sprawą dogodnych przesiadek w Chełmie zapewniono dojazd do stolicy regionu.

Generalnie połączenia sezonowe uruchamiane są głównie z myślą o turystach. Nie należy jednak zapominać, że z pociągów korzystają osoby zamieszkujące miejscowości w rejonach stacji i przystanków, na których przez lata nie zatrzymywały się pociągi. Połączenia sezonowe zapewne nie dają możliwości codziennych dojazdów do pracy, ale dają możliwość dojazdu transportem publicznym do miast powiatowych i wojewódzkich połączeniami bezpośrednimi lub z przesiadką na stacjach węzłowych. W niektórych przypadkach pozwalają na przesiadki do pociągów dalekobieżnych. Zatem, jeśli nie otwierają „okna na świat”, to choć lekko go uchylają. Bo należy pamiętać, że wiele miejscowości jeśli nie jest pozbawionych innych przewoźników komunikacji publicznej, to liczba połączeń jest niewielka, dodatkowe ograniczenia w kursowaniu autobusów są w dni wolne od pracy i w dni bez nauki szkolnej, o czym można przekonać się przeglądając wyszukiwarki połączeń i strony internetowe gmin. Połączenia sezonowe bez wątpienia są promocją kolei. Obsługiwanie połączeń nowym taborem (co jest regułą) nawet osobom nie korzystającym od lat z pociągów pokazują, jak przez ostatnie lata zmieniły się pociągi obsługujące ruch lokalny.

Cieszące się zainteresowaniem podróżnych połączenia sezonowe, mimo wspomnianych ułatwień do dojazdów dla mieszkańców, mają charakter głównie turystyczny i rekreacyjny. Przynajmniej w Polsce Wschodniej nie ma przykładów, aby połączenia okresowe zostały przekształcone w całoroczne, z ofertą atrakcyjną dla codziennych dojazdów. Nie ziściły się plany dotyczące uruchamiania całorocznych połączeń na trasie Zawada – Bełżec – Horyniec Zdrój, a z powodu ograniczeń finansowych oferta na tej trasie jest skromniejsza niż jeszcze przed kilku laty. Brak jest również zapowiedzi, aby obecnie obsługiwane okresowo połączenia regionalne zmieniano na całoroczne. Jednak na razie mieszkańcy miejscowości położonych przy kilku wspomnianych trasach mogą liczyć na pociągi tylko okresowo, w dodatku nie każdego roku. Dlatego i dla nich kolej jest bardziej osobliwością niż elementem dnia codziennego.