PKM: Kiepski rozkład, pociąg do Kartuz wolniejszy od autobusu

Jednym z podstawowych elementów projektu Pomorskiej Kolei Metropolitalnej ma być wznowienie ruchu pasażerskiego do Kartuz. Obecnie trwa jeszcze rewitalizacja odcinka Glincz – Kartuzy, dlatego też 1 września, kiedy to otwarta zostanie linia kolejowa PKM Gdańsk Wrzeszcz – Rębiechowo – Osowa, pociągów do Kartuz jeszcze nie będzie. Mają pojawić się w rozkładzie miesiąc później.

Od dawna nasza redakcja zwraca uwagę, że zwlekanie przez samorząd województwa pomorskiego z ogłoszeniem przetargu na przewoźnika, który obsłuży PKM (przetarg wygrała SKM w Trójmieście) i co za tym idzie, konstruowanie rozkładu jazdy „za pięć dwunasta”, dawno po podstawowym terminie wskazanym przez regulamin PKP PLK, może się bardzo niekorzystnie odbić na jakości oferty przewozowej. Niestety wiele wskazuje, że tak właśnie będzie. „Rynek Kolejowy” dotarł nieoficjalnie do projektu rozkładu PKM, który jest obecnie konstruowany przez PKP PLK. O ile w przypadku samej linii PKM rozkład jest zgodny z tym, co zapowiadano (cykliczne kursowanie pociągów przez większą część dnia roboczego co 15 minut), o tyle oferta w przypadku Kartuz jest daleka od oczekiwań potencjalnych podróżnych.

Podwójne mijanki w Żukowie, wydłużone postoje we Wrzeszczu

Szczególnie problematyczne są bardzo długie postoje podczas mijanek w Żukowie Wschodnim. W niektórych przypadkach pociągi oczekiwać będą w Żukowie na krzyżowanie się z… dwoma pociągami jadącymi z kierunku przeciwnego. Np. pociąg, który ma odjechać z Gdańska Gł. o godz. 17:26 (czyli pociąg po pracy, który mógłby cieszyć się potencjalnie dużą popularnością), ma w Żukowie 14-minutowy postój, podczas którego mija się najpierw z pociągiem Przewozów Regionalnych z Kościerzyny do Gdyni Gł., a następnie z pociągiem SKM wracającym z Kartuz. W efekcie, skład ten ma przyjeżdżać do Kartuz o godz. 18:45 (czas jazdy to aż 79 minut).

Większość pociągów do i z Kartuz krzyżuje się ze sobą właśnie w Żukowie, wskutek czego czas jazdy pomiędzy Gdańskiem i Kartuzami wynosi najczęściej około 70 min. „Najszybsze” pociągi, które nie mają wydłużonych postojów, pokonać mają tę trasę w godzinę.

Część pociągów do i z Kartuz ma mieć również wydłużone postoje na stacji Gdańsk Wrzeszcz. Jeśli nawet ten fakt nie wpływa w sposób kluczowy na łączny czas przejazdu, to jednak warto zauważyć np., że atutem SKM w przypadku realizacji połączeń na linii kolejowej nr 250 (Gdańsk – Rumia) jest właśnie brak dłuższych postojów.

Wielokrotnie pisaliśmy, że o ile ułożenie rozkładu na samej linii PKM nie będzie problemem, o tyle wpasowanie się – wskutek skrajnie opóźnionego przez samorząd wojewódzki przetargu na przewoźnika PKM i, w efekcie tego, składania wniosków rozkładowych po terminie – w wolne przepustowości na odcinku pomiędzy Gdańskiem Gł. i Wrzeszczem może być problematyczne (nie tylko w końcówce rozkładu 2014/15, ale również przez cały kolejny rozkład 2015/16) i może skutkować koniecznością wprowadzania dodatkowych postojów po to, żeby dany pociąg wpasował się w cykliczny ruch na samej linii PKM. Gdyby konstrukcja rozkładu zaczęła się kilka miesięcy wcześniej, to wówczas przynajmniej części problemów można byłoby uniknąć.

Wydłużone postoje we Wrzeszczu to najczęściej kilka minut, ale „rekordzista”, czyli pociąg odjeżdżający z Kartuz o godz. 13:52, ma mieć we Wrzeszczu postój aż 23-minutowy. W efekcie – dodając do tego 7-minutowy postój w Żukowie Wsch., do Gdańska Gł. przyjedzie on o godz. 15:19, czyli prawie półtorej godziny po odjeździe ze stacji początkowej. W czasie tak długiego postoju potencjalny pasażer udający się do Gdańska Gł. zdąży wysiąść z pociągu i przejść na peron SKM, z którego po kilku minutach odjedzie w kierunku docelowego miejsca podróży, gdzie tym sposobem „zaoszczędzi” co najmniej 10 minut i to pomimo konieczności przesiadania się… Ale równie pewne jest nie tylko to, że przesiądzie się do drugiego pociągu, ale że w ogóle porzuci pomysł korzystania z PKM.

Autobus dojedzie w niecałą godzinę, pociąg z reguły będzie jechał dłużej

Jak już bowiem wspomniano, najkrótszy czas jazdy z Gdańska do Kartuz ma wynosić około godziny, przy czym większość pociągów będzie jechać jednak 10-15 minut dłużej. Niestety, nie jest to czas jazdy atrakcyjny względem np. komunikacji autobusowej. Przedsiębiorstwo autobusowe Gryf, obsługujące z wysoką częstotliwością szereg linii pomiędzy Gdańskiem a powiatem kartuskim, realizuje większość kursów w relacji pomiędzy centrum Gdańska i Kartuzami w ok. 60 min, przy czym najszybsza linia Gryfa pokonuje tę trasę w 50 min. Nawet uwzględniając istniejącą w szczycie przewozowym kongestię w ruchu drogowym, to i tak autobus prawdopodobnie wygra wyścig o pasażera, z racji choćby zdecydowanie większej częstotliwości kursowania i gęstszej sieci przystanków.

I tu warto przypomnieć projekt rozkładu jazdy PKM, który został stworzony w 2011 r. i który – co ciekawe – został zamieszczony przez władze województwa pomorskiego jako formalna część dokumentacji przetargu na wybór przewoźnika „PKM” właśnie jako propozycja rozkładu. Projekt ten zakładał, że pociągi z Gdańska do Kartuz będą kursować jako przyspieszone, dzięki czemu czas jazdy mógłby wynieść realnie 51 minut.

Cykliczności też nie będzie

Projekt zakładał także kilka innych kwestii. Po pierwsze – pociągi z i do Kościerzyny oraz Kartuz miały się mijać przede wszystkim nie w Żukowie, lecz na dwutorowych odcinkach (na linii PKM i na linii 201 pomiędzy Rębiechowem a Gdynią Gł.) tak, aby wyeliminować lub zminimalizować liczbę mijanek w Żukowie. Zapytaliśmy władze woj. pomorskiego i SKM, czemu porzucono ten pomysł, ale nie dostaliśmy odpowiedzi.

Po drugie, rozkład zakładał też cykliczność kursowania pociągów do Kartuz – odjazdy równo co 60 minut. W tym momencie o żadnej cykliczności nie ma co marzyć – na ten moment, według znanego nam projektu rozkładu, pociągi z Kartuz do Gdańska w porannym szczycie mają odjeżdżać o godz. 4:51, 5:28, 6:57, 7:37, 8:22, 9:07, 9:53 i 11:10.

Swoją drogą – patrząc na godziny przyjazdów pierwszych trzech pociągów z Kartuz do Gdańska Gł. (5:56, 6:34, 7:54), trudno podejrzewać, by były to pory szczególnie atrakcyjne z punktu widzenia dojazdów do pracy, szkół i uczelni. Jedynie dotarcie na godz. 7 mogłoby być uznane za atrakcyjne, ale tu z kolei cieniem kładzie się czas przejazdu (66 minut) i to w porze, kiedy brak jest jeszcze zatorów na drogach.

Prosiliśmy zarówno Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, jak i SKM o weryfikację naszych nieoficjalnych informacji i przedstawienie rozkładu, ale nie otrzymaliśmy dotąd odpowiedzi.

Podkreślić należy, że nie jest to jeszcze finalny model rozkładu (choć według naszych informacji, większość wniosków rozkładowych zostało już przez PKP PLK zatwierdzonych). Nieoficjalnie wiemy, że konstruktorzy rozkładu w PLK próbują jeszcze dokonać modyfikacji rozkładów, tak aby w miarę możliwości skrócić czas jazdy – ale wiemy też, że na tym etapie niewiele da się już zrobić. Niewykluczone również, że od połowy grudnia br., wraz ze zmianą rozkładu sytuacja, zwłaszcza na linii 201 (podwójne krzyżowania w Żukowie), poprawi się. SKM będzie tam bowiem od grudnia jedynym przewoźnikiem pasażerskim (wraz ze zmianą rozkładu, SKM przejmie od PR również całość obsługi połączeń Gdynia – Kościerzyna), a wtedy zdecydowanie łatwiej będzie konstruować rozkład.

Ale niezmiennie problemem może być bezpośredni wjazd do Gdańska Gł. – pamiętać należy, że podstawowy termin złożenia wniosków przez przewoźników na rozkład 2015/16 przypadał na przełom marca i kwietnia br.! Poza tym nie można zapominać kwestii kluczowej: nawet jeśli od grudnia częściowo poprawi się oferta na trasie do Kartuz, to podróżnych zrażonych do PKM w pierwszym okresie funkcjonowania może być potem ciężko odzyskać.

PKM, czyli miliard złotych i…

Już tylko tytułem dygresji należy przypomnieć, że „projekt PKM” jest zagrożony porażką także z wielu innych powodów – choćby z powodu problemów z zakupem biletu na przystankach PKM (SKM nie została zobowiązana zapisami przetargowymi do montażu biletomatów, a równolegle samorząd wojewódzki nie zdecydował się też na ich montaż we własnym zakresie) czy też prawdopodobnego braku integracji taryfowej i rozkładowej z komunikacją miejską. Tu należy przypomnieć, że władze Gdańska przez wiele ostatnich tygodni, chcąc dopasować rozkłady autobusów (i linii tramwajowej do Brętowa PKM, której budowa właśnie się kończy) do rozkładów PKM, próbowały, bezskutecznie, dowiedzieć się czegokolwiek o kształcie oferty PKM w Urzędzie Marszałkowskim.

Budowa nowej linii PKM, zakup nowego taboru do jej obsługi, kompleksowa rewitalizacja linii kolejowej nr 201 (odcinek Gdynia Gł. – Kościerzyna) i 229 (odcinek Glincz – Kartuzy), a także budowa węzłów przesiadkowych na terenie Gdańska kosztowały w sumie ponad 1 mld zł.

Zapraszamy na V Kongres Kolejowy, który odbędzie się 28 października 2015 roku w Katowicach. W tym roku wśród poruszanych tematów znajdzie się między innymi analiza polskiego rynku kolejowego oraz kwestia przygotowania inwestycji w infrastrukturze kolejowej.

Więcej informacji o Kongresie znajdziesz TUTAJ.