Komisja Europejska zatwierdziła dzisiaj Umowę Partnerstwa, najważniejszy dokument określający strategię inwestowania nowej puli Funduszy Europejskich w naszym kraju. Z budżetu Unii Europejskiej na lata 2014-2020 Polska otrzyma 82,5 mld euro w ramach unijnej polityki spójności. Na kolej ma zostać skierowanych 10,2 mld euro, na drogi - 15 mld euro.
– Szybsze niż zakładaliśmy zakończenie negocjacji Umowy Partnerstwa potwierdza nie tylko silną pozycję Polski w negocjacjach z Komisją Europejską, ale także nasze bardzo dobre przygotowanie merytoryczne. Możemy być dzisiaj dumni z tego, że jako jedni z pierwszych w Unii kończymy negocjacje dokumentu, który wyznacza ramy inwestowania Funduszy Europejskich w Polsce na kolejne siedem lat – powiedziała Elżbieta Bieńkowska, wicepremier, minister infrastruktury i rozwoju.
Zgodnie z Umową Partnerstwa fundusze zostaną zainwestowane w te obszary, które w największym stopniu przyczynią się do rozwoju Polski. Wśród nich: zwiększenie konkurencyjności gospodarki, poprawa spójności społecznej i terytorialnej kraju oraz podnoszenie sprawności i efektywności państwa.
Udział kolei zmniejszony do 40 procent
Nowy budżet na lata 2014-2020 będzie wdrażany poprzez 6 programów krajowych, w tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej, a także 16 programów regionalnych. Największy wciaż będzie program Infrastruktura i Środowisko o budżecie 27,5 mld euro. Komisja Europejska proponowała, żeby Polska wydała na kolej 60 proc. tych środków. Jednak polski rząd się na to nie zgodził.
– Na koniec 2020 roku chcemy mieć sieć dróg ekspresowych, które połączą wszystkie miasta wojewódzkie ze sobą i Warszawę z tymi miastami. Potrzebujmy, by ten balans był przechylony na stronę dróg, nie kolei – powiedziała w lutym wicepremier, minister infrastruktury i rozwoju Elżbieta Bieńkowska.
Ostatecznie planowana kwota alokacji na sektor kolejowy w Umowie Partnerstwa (z uwzględnieniem nowego instrumentu Connecting Europe Facility) wynosi ok. 10,2 mld euro, co stanowi ponad 80% wzrost w stosunku do okresu programowania 2007-2013. Ale to dużo mniej, niż na drogi - planowana kwota alokacji łącznie z CEF to ok. 15 mld euro. Rząd dopiął więc swego, ustalając podział środków na stosunek 60:40 na korzyść dróg.
Dopiero w 2019 roku Polska dokona ponownej analizy możliwości asorpcyjnych i potrzeb sektora kolejowego i w zależności od jej wyników rozważy ewentualne preferencje dla sektora kolejowego przy podziale środków rezerwy wykonania z osi priorytetowych, które nie osiągnęły wymaganego minimalnego poziomu realizacji wskaźników.
Wsparcie transportu kolejowego będzie skoncentrowane na sieci TEN-T, w pozostałych przypadkach rozwijane będą linie kolejowe o znaczeniu regionalnym i aglomeracyjnym, charakteryzujące się dużymi potokami ruchu i łączące ośrodki regionalne z ich otoczeniem i obszarami peryferyjnymi.
Więcej dla samorządów
Jak informuje ministerstwo, nominalnie wciąż najwięcej będziemy inwestować w infrastrukturę transportową (drogową i kolejową), ale największy wzrost wydatków dotyczyć będzie innowacyjności i wsparcia przedsiębiorców. Dzięki szerszej ofercie zwrotnych instrumentów finansowych (m.in. pożyczek, poręczeń) będzie można wesprzeć więcej projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa.
Nadal finansowane będą inwestycje w ochronę środowiska i energetykę, także projekty m.in. z dziedziny kultury, zatrudnienia, edukacji czy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Samorządy województw będą zarządzać większą niż dotąd pulą europejskich pieniędzy. W latach 2007-2013 ok. 25 proc. wszystkich środków było wdrażanych przez samorządy, obecnie będzie to niemal 40 proc.
Nowy budżet to również inwestycje w miasta. Wsparcie otrzymają projekty związane z kompleksową rewitalizacją (w tym rewitalizacją społeczną), ekologicznym transportem miejskim, gospodarką niskoemisyjną. Ponadto, miasta wojewódzkie wraz z okalającymi je gminami będą realizować wspólne projekty, m.in. związane z dostępnością komunikacyjną.
Inne istotne decyzje dotyczące perspektywy 2014-2020 to: podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich jako koszt kwalifikowalny, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji, oraz to, że poziom dofinansowania unijnego będzie można uzyskać do wysokości 85 proc. (dla regionów mniej rozwiniętych) oraz 80 proc. dla Mazowsza.
Zapisz się do newslettera:
