Komisja Europejska aktualizuje prawa pasażerów kolejowych

Pasażerowie kolei powinni być w pełni chronieni niezależnie od tego, gdzie podróżują na terytorium UE. Komisja chce również zagwarantować wszystkim pasażerom dostęp do wyczerpujących informacji, a pasażerom niepełnosprawnym lub o ograniczonej sprawności ruchowej – pomoc uwzględniającą ich potrzeby. Równocześnie wniosek Komisji chroni interesy przedsiębiorstw kolejowych, ponieważ w sytuacji wynikłej z działania tzw. siły wyższej, mogą one zostać zwolnione z obowiązku wypłacenia pasażerom odszkodowania w przypadku opóźnienia pociągu.

– Dzięki Unii pasażerowie cieszą się pełnymi prawami niezależnie od tego, gdzie podróżują. Jednak zbyt wielu mieszkańców UE, którzy regularnie jeżdżą pociągiem lub codziennie dojeżdżają nim do pracy, nie wie, jakie prawa im przysługują. Nasz wniosek ma temu zaradzić. Jestem przekonana, że nasza Inicjatywa wzmocni sektor, jednocześnie zachowując właściwą równowagę pomiędzy ochroną podróżnych a konkurencyjnością sektora kolejowego – powiedziała komisarz ds. transportu Violeta Bulc.

Wniosek Komisji zakłada aktualizację obecnych przepisów dotyczących ochrony praw pasażerów kolei w pięciu najważniejszych obszarach:

1. Jednolite stosowanie przepisów: dalekobieżne przewozy krajowe i międzynarodowe, przewozy miejskie, podmiejskie i regionalne nie mogą już być objęte odstępstwami od stosowania przepisów dotyczących praw pasażerów. Obecnie tylko pięć państw członkowskich UE [1] w pełni stosuje te przepisy. Pozostałe kraje wprowadziły różne odstępstwa. To w dużej mierze uniemożliwia pasażerom korzystanie z przysługujących im praw.
   
2. Informacje dla pasażerów i zasada niedyskryminacji: skuteczniejsze informowanie pasażerów o przysługujących im prawach, np. poprzez zamieszczanie informacji na ten temat na bilecie. Pasażerowie, którzy korzystają z przewozów łączonych na podstawie kilku różnych biletów, muszą wiedzieć, czy określone prawa przysługują im w odniesieniu do całej podróży, czy tylko do niektórych fragmentów trasy. Dyskryminacja ze względu na obywatelstwo lub miejsce zamieszkania jest niezgodna z prawem.
   
3. Prawa osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej: prawo do otrzymania pomocy w zakresie wszystkich usług i pełnego odszkodowania za zagubienie lub zniszczenie sprzętu służącego do poruszania się. Odpowiednie informacje muszą być podawane w formie zrozumiałej dla pasażera, a pracownicy kolei muszą zostać przeszkoleni w zakresie potrzeb osób niepełnosprawnych.
   
4. Egzekwowanie przepisów, skargi i kary: dokładne terminy i jasno sformułowane procedury rozpatrywania skarg oraz precyzyjnie opisany zakres odpowiedzialności i kompetencji organów krajowych odpowiedzialnych za stosowanie i egzekwowanie praw pasażerów.
   
5. Proporcjonalność i sprawiedliwość: zgodnie z klauzulą siły wyższej przedsiębiorstwa kolejowe będą zwolnione z obowiązku wypłaty odszkodowania w przypadku opóźnień spowodowanych przez klęski żywiołowe, których nie mogły przewidzieć i którym nie mogły zapobiec. Zgodnie z aktualnymi przepisami koleje muszą wypłacić odszkodowanie nawet w obliczu takich zdarzeń.
   

Aby wniosek ustawodawczy Komisji mógł wejść w życie, musi on zostać rozpatrzony i przyjęty przez Parlament Europejski i Radę (czyli kraje UE). Trwają prace nad utworzeniem jednolitego rynku usług kolejowych – planuje się stopniowe otwieranie krajowych rynków kolejowych przewozów pasażerskich na konkurencję. Wysokiej jakości usługi kolejowe i ochrona praw użytkowników są niezbędne, aby zrealizować cel, jakim jest zwiększenie udziału kolei w rynku transportowym.