W 1903 r. Brytyjczyk Louis Philip Brennan opatentował projekt pojazdu kolejowego zdolnego do poruszania się po pojedynczej szynie, utrzymującego równowagę dzięki wykorzystaniu mechanizmu żyroskopowego. Stworzył on początkowo niewielki model pokazujący możliwości maszyny. Sprawą zainteresowała się brytyjska armia, która obiecała mu 10 tys. funtów na poczet zbudowania pełnowymiarowego pojazdu.
Ostatecznie wojskowi przekazali jedynie 2 tys. funtów. Pomimo okrojenia funduszy udało się jednak stworzyć nieco większy model, który trafił na tor zbudowany w ogrodzie domu Brennana w Gillingham. Po zmianie rządu zainteresowanie armii tym projektem mocno się zmniejszyło. Pomimo tego w 1907 r. pojawił się pomysł zbudowania jednoszynowej kolei żyroskopowej w dzisiejszym Pakistanie, ówczesnej kolonii brytyjskiej. Brennan otrzymał kolejną sumę, która pozwoliła mu na skonstruowanie pełnowymiarowego pojazdu mogącego zabrać na pokład maksymalnie 32 osoby. Miał on nieco ponad 12 m długości i 3 m szerokości oraz silnik o mocy 15 kW. Wagon mógł rozwinąć prędkość do 35 km/h. Wykorzystujący dwa koła zamachowe mechanizm żyroskopowy został zamontowany pod podłogą pojazdu. Jego oficjalna prezentacja odbyła się w 1909 r. Rok później pojazdem Brennana przejechał się sam Winston Churchill. Nie wpłynęło to jednak na powodzenie projektu i wkrótce potem zrezygnowano z jego realizacji.
Równolegle z Brennanem, nad żyroskopowym pojazdem kolejowym pracował Niemiec, August Scherl. Zaprezentował go po raz pierwszy w listopadzie 1909 r. w berlińskim ogrodzie zoologicznym. Maszyna Scherla była mniejsza – miała nieco ponad 5 m długości i mogła przewieźć jedynie czterech pasażerów. Zamontowano w niej nieco odmienny mechanizm żyroskopowy. Pojazd działał podobno znakomicie, jednak Scherlowi nie udało się zapewnić finansowania niezbędnego dla dalszego rozwoju projektu.
Kolejowe pojazdy żyroskopowe budował także pochodzący z Rosji arystokrata Piotr Szilowski. Skonstruował on taki pojazd w 1911 r., a dwa lata później powstał także żyrosamochód, który jeździł po ulicach Londynu. Szilowski zaproponował użycie pojedynczego żyroskopu (w odróżnieniu od pomysłów Brennana i Scherla). Spowodowało to jednak, że jego pojazd okazał się mniej stabilny.
Doświadczenia wspomnianych wynalazców miały zostać wykorzystane w 1922 r., kiedy to radziecki rząd zdecydował się na zbudowanie kolei jednoszynowej pomiędzy Leningradem a Carskim Siołem. Zrezygnowano jednak z realizacji tego projektu. Powodem był brak niezbędnych funduszy.
Kolej żyroskopowa pozostała jedynie niezrealizowaną wizją. Jest natomiast wciąż ciekawostką dla modelarzy, którzy czasem decydują się na wykorzystanie pomysłów Brennana i Scherla w zmniejszonej skali.
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.
Zapisz się do newslettera:
