Przed wdrożeniem IV pakietu powstanie Europejski Rejestr Pojazdów Kolejowych

Wdrożenie IV Pakietu Kolejowego, o którym Komisja Europejska zadecydowała w końcu 2016, odbyło się równolegle z powołaniem Agencji Kolejowej UE (AKUE), która jest następczynią Europejskiej Agencji Kolejowej (ERA). Organizacja ma mieć większe kompetencje i będzie odpowiadać m.in za certyfikowanie rozwiązań technicznych, które później będą mogły być wdrażane na obszarze całej Unii.

– Często jest tak, że w kilku krajach europejskich jeden typ taboru musi spełniać określone, identyczne lub niemal identyczne parametry. Mimo to, certyfikacja musi przebiegać w takim samym zakresie i od początku w każdym z krajów z osobna, ponieważ urzędy bezpieczeństwa (np. UTK w Polsce – dop. red.) nie akceptują wzajemnie swoich certyfikatów. Porównajmy to teraz z sytuacją w transporcie drogowym. Czy autobus lub ciągnik siodłowy także przechodzi taką drogę, aby móc kursować w różnych europejskich krajach? Oczywiście nie. Dlatego certyfikacja na poziomie UE to bardzo dobry pomysł, skracający procedury i obniżający koszty po stronie producenta i zamawiającego – powiedział w grudniu 2016 Michael Cramer, przewodniczący Komisji Transportu i Turystyki w Parlamencie Europejskim.

Współpraca z krajowymi urzędami kolejowymi

Obecnie trwa plan przeglądu przez Agencję przepisów krajowych technicznych oraz krajowych przepisów bezpieczeństwa. Powinno się to zakończyć do końca 2018 r. Wszystkie notyfikowane przepisy krajowe znajdą się w Jednolitej Bazie Przepisów Krajowych. Ponadto AKUE jest zobowiązana zawrzeć z krajowymi władzami bezpieczeństwa porozumienia o współpracy w odniesieniu do realizacji zadań związanych z wydawaniem jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa oraz zezwoleń na wprowadzenie do obrotu (typu) pojazdu kolejowego. Obecnie opracowywany jest wzór takiego porozumienia.

AKUE nie będzie działać w oderwaniu od kolejowych urzędów państw-członków UE (w Polsce – Urząd Transportu Kolejowego), dlatego planuje przygotować listę ekspertów związanych z tymi agencjami, którzy mają wraz z pracownikami AKUE współpracować będą przy realizacji nowych kompetencji Agencji.

Funkcja informacyjna

Bardzo istotną rolą nowej agencji będzie pełnienie funkcji informacyjnej. – W wypadku problemów z taborem, zwłaszcza wtedy, gdy w grę wchodzi bezpieczeństwo pasażerów, wymiana informacji pomiędzy urzędami kolejowymi w krajach członkowskich następuje dziś zdecydowanie zbyt wolno. Jeśli weźmiemy pod uwagę to, że jeden elektryczny zespół trakcyjny z niewielkimi modyfikacjami kursuje w kilkunastu europejskich krajach, sytuacja, w której urzędy informuje się o problemie z kilkutygodniowym lub nawet dłuższym opóźnieniem, jest naganna – mówił Cramer. Dlatego cała wymiana korespondencji z Agencją będzie odbywała się za pomocą aplikacji informatycznej tzw. One Stop Shop. Aplikacja jeszcze nie istnieje, ustalane są warunki techniczne, jakie ma w przyszłości spełniać.

Nowy rejestr pojazdów

Rejestry pojazdów poszczególnych państw członkowskich przechodzą na wspólną specyfikację techniczną - jednolity krajowy rejestr pojazdów (sNVR). - Do dnia 16 czerwca 2018 r. Komisja ma określić specyfikację techniczną Europejskiego Rejestru Pojazdów, do którego włączone byłyby krajowe rejestry pojazdów – poinformował Urząd Transportu Kolejowego.

Agencja będzie pobierać opłaty za wydane zezwolenia, jednolite certyfikaty bezpieczeństwa oraz preautoryzację ERTMS. Komisja Europejska jest na etapie określania sposobu ich obliczania.